grootpa for grandpa, grootvader for grandfather

--------------------------------------------------
Note added at 5 mins (2005-02-25 02:27:05 GMT)
--------------------------------------------------

and of course GROOTMA for grandma

De termen opa en oma zijn in het Duits en in het Nederlands (vooral in
Nederland) zeer gebruikelijk. Ze klinken in de omgangstaal vlotter dan
grootvader of grootmoeder en zijn voor kinderen gemakkelijk uit te spreken. In
het Nederlands werd oma voor het eerst neergeschreven in 1872 en opa in
1897 (Aerts 1999:63+Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal
1999:2231,2346). Ook in het Duits zouden de termen geïntroduceerd zijn in de
negentiende eeuw (Schoof 1900:228+Duden Etymologie 1963:479,480). De
precieze herkomst van de termen is niet duidelijk, maar in ieder geval is
ontlening aan het Frans in het spel.
Aerts (1999:63,66) suggereert dat opa en oma in het Nederlands afgeleid
werden van grootpa(pa) en grootma(ma). Hetzelfde doet Van Dale (ibid.) De
Duitse bronnen gaan er echter van uit dat opa en oma van oorsprong
stameltermen zijn uit de (Franse?) kindertaal die, zoals gezegd, in de
negentiende eeuw in het Duits terechtkwamen (Schoof 1900:228+Duden
Etymologie 1963:479,480). Schoof meent bovendien dat de vormen
verkortingen zijn van opapa en omama. Dat is best mogelijk in de wetenschap
dat een spreker van het Duits de vormen Opapa en Omama kende van een
kinderliedje, terwijl hijzelf alleen het korte Opa en Oma gebruikt (AG). Er zijn in
het Duits overigens nog liefkozende vormen, Opi en Omi (AG).

In Nederlandstalig België zijn opa en oma niet zo wijd verspreid als in
Nederland. In de regio Antwerpen, bijvoorbeeld, worden eerder bompa en
bomma gebruikt. De termen zijn ontleend aan het Frans (bon-papa en bonnemaman).
In bijlage 1 is onder andere de variant bompi opgenomen. In andere
regio’s in Nederlandstalig België gebruikt men dan weer de Franse woorden
pépé en mémé of benoemt men grootouders soms zelfs met vake en moeke.
http://webhost.ua.ac.be/apil/apil105/apil105.pdf