Rights issue, sonradan, sermaye artırımı amacıyla yapılan bir hisse ihracıdır. Yani rights issue, "rüçhanlı hisse" veya "rüçhan haklı hisse" değildir.

"rüçhanlı hisse" veya "imtiyazlı hisse" veya "rüçhan haklı hisse" = preferred shares

Halka açık şirketlerde sermaye artırımı iki şekilde yapılır: Bedelli ve bedelsiz. Bedellide, elinde şirketin hisseleri bulunan kişilere, sermaye artırımına katılmaları için, belirlenen fiyattan ve belirlenen oran üzerinden hisse senedi önerilir.

Örneğin şöyle denir: XXX şirketi, % 50 bedelli veriyor. Bu şu anlama gelir. Elinizdeki her XXX şirketi hissesine karşılık, bedelini ödeyerek yarım hisse satın alabilirsiniz. Bu satın alma opsiyonu da nominal fiyat üzerinden kullanılır. Bunun da anlamı şudur. Elinizde şirketin eski hissesi varsa ve bedelliye katılmışsanız ve hissenin piyasa fiyatı nominal fiyatın çok üstündeyse (nominal fiyat 1000 lira, borsa fiyatı 5000 lira), bu işten karlı çıkarsınız. Opsiyonunuzu kullanmayıp bedelliye katılmaz iseniz, bölünme sonrasında kağıdın fiyatı düşeceği için, otomatikmen (en azından borsada) zarar edersiniz.

Türkiye'de sermaye piyasasında "righs issue" için genellikle "Bedelli sermaye artırımı nedeniyle hisse senedi çıkarma," veya "bedelli hisse ihracı" deniyor.

h.i.h.
SB



--------------------------------------------------
Note added at 8 hrs 1 min (2005-02-12 21:46:08 GMT)
--------------------------------------------------

Bu tür ihraçların muhatabı senetler, imtiyazlı (rüçhanlı) veya adi olabilir. Bu ihracın kimlere ne oranda yapılacağı, sonuçta Genel Kurul kararına bağlıdır. Örneğin bazen adi hisseler lehine rüçhanlar kısıtlanabilir. Ya da adi hisselere ve rüçhanlı hisselere (preferred veya preemptive shares) eşit oranda verilebilir.

--------------------------------------------------
Note added at 10 hrs 56 mins (2005-02-13 00:41:13 GMT)
--------------------------------------------------

Şu meşhur Bankacılık Terimleri Sözlüğü\'nü (Doç. Dr. F. Y) kullanan arkadaşlar için küçük bir uyarı notu:

Bu sözlük benim elimde de var. Bir yığın eksiklikle ve anlamsızlıkla dolu. Bir referans olarak kullanılamayacak kadar da kötü.

Orada da \"rüçhanlı hisse senedi ihracı\" diyor. Ama bu külliyen yanlış.
\"Rüçhan hakkı\" başka bir şey, \"rüçhanlı hisse senedi\" başka bir şey.

Rüçhan hakkı (preemptive right), bir şeyden yararlanmada öncelik hakkıdır. \"Rüçhan haklı hisse senedi\" (preferred share veya stock) ise: \"A special variety of stock that (usually) pays a fixed dividend, and whose holders have a claim on the company\'s earnings and assets that precedes the claim of those who hold common stock. Preferred shares act a little like bonds, what with their dividend, but aren\'t necessarily preferred by individual investors, perhaps in part due to the difficulty of pricing them. http://moneycentral.msn.com/investor/glossary/glossary.asp?T...

Yukarıda (\"imtiyazlı senet\" = \"rüçhan haklı senet\") denklemi kurmuştum. Aslında, bizde yer yer böyle kullanılmasına rağmen, bu denklem yanlış.

Global Menkul, İstanbul Borsası\'nın kendisi de halka açık olan en büyük aracı kurumlarından birisidir ve yabancılar için çalışmasıyla ünlüdür. Sözlüğünde \"rüçhanlı hisse senedi\" için verdiği karşılık = preferred stock
Yani diyor ki
rüçhanlı hisse senedi = preferred stock.
Söz konusu sözlük, tablo halinde hem Türkçe hem de İngilizce tanım veriyor.
Türkçesinde diyor ki:
rüçhanlı hisse senedi : sermaye artırımına gidilen anonim şirketlerde, eski ortaklara şirketteki sermaye paylarıyla orantılı olarak yeni hisse senetlerinden verilmesi ile kişiye rüçhan hakkı tanınmış olur. yeni çıkartılan bu hisse senetlerini alma hakkını kazandıran hisse senetlerine de rüçhanlı hisse senetleri denir.
Dikkat ederseniz, burada tanımladığı şey, \"rights issue\"nin ta kendisi.
Ama İngilizce verdiği tanıma bakın:
preferred stock: capital stock which provides a specific dividend that is paid before any dividends are paid to common stock holders, and which takes precedence over common stock in the event of a liquidation. usually does not carry voting rights.
http://www.global.com.tr/sozluk.jsp?id=428&git=git
Bu iki tanım arasında bir benzerlik görebiliyor musunuz?

Yukarıda bu eşitlik denklemini kurmamın nedeni, \"bizde böyle kullanılmasıydı\" ama yanlış olduğu da kesin.

Rüçhan hakkı, bir şeyden yararlanma önceliğidir ve bağlı bulunduğu kağıdın adi mi yoksa imtiyazlı mı olduğuyla ilgili değildir. Örnek:
Borsada işlem gören hisselerin büyük çoğunluğu (C tipi)adi hissedir. Bu hisseler bedelli artırımına katılır. Yani, bedelli sermaye artırımından yararlanma hakkına (rüçhan hakkına, preemptive right) sahiptir. Ama ne bu hisselerin kendileri, ne de sermaye artırımı sonrası alınan hisseler, imtiyazlı veya rüçhanlı değildir. yine adi hissedir. Dolayısıyla \"rüçhanlı hisse senedi\" terimi yanlış ve yanıltıcıdır.

Bu piyasada çalışan kurumlar ise, böyle bir şey kullanmazlar. Örneğin Akbank, \"Bedelli hisse ihracı\" diyor: http://www.akbank.com.tr/yatirimci_iliskileri/index.asp?page...

Bedelli sermaye artırımı nedeniyle hisse senedi çıkarmak (rights issue)http://yatirimokulu.fanspace.com/mali.htm

Bedelli sermaye artırımı nedeniyle hisse senedi çıkarmak www.tspakb.org.tr/docs/egitim_notlari/ analiz_yontemleri_ileri.pdf

İş Bankası\'nın aracı kurumu olan İş Yatırım sitesinde \"Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemeleri\"nde http://www.isyatirim.com.tr/pages/sermaye/

Türkçesi: Bedelli oran (sermaye artırımında)
İngilizcesi: Preemptive Rights Issue
Türkçesi: Bedelli nominal tutar (bedelli artırımın nominal tutarı)
İngilizcesi: Face value
Türkçesi: Diğer
Bu \"Diğer\"in altında şu açıklama notu var:
(*) Ortakların Rüçhan Hakları kısıtlanarak yapılan bedelli artırımlar ve şirket birleşmelerinde devralınan şirketin ortaklarına verilecek hisse senetlerini temsil eden sermaye artırımlarıdır.
İngilizcesi: Other Rights Issue
ve dipnotu:
(*) Amount of rights issues restricted to existing shareholders and capital increases representing stock certificates to be distributed to shareholders of the acquired company in a merger activitiy.

h.i.h.
SB