Dec 6, 2018 08:07
5 yrs ago
2 viewers *
Dutch term
al doende, al pratend
Dutch
Other
Other
onvoltooid deelwoord
1. Al doende leert men.
2. Al pratend vergaten we de tijd.
3. Het meisje keek verlangend uit naar haar verjaardag.
4. Sterke bomen sterven staande
Wanneer moet een deelwoord wel of niet met -e geschreven worden?
Hangt het van het werkwoord af?
2. Al pratend vergaten we de tijd.
3. Het meisje keek verlangend uit naar haar verjaardag.
4. Sterke bomen sterven staande
Wanneer moet een deelwoord wel of niet met -e geschreven worden?
Hangt het van het werkwoord af?
Responses
3 +1 | Sterke bomen sterven staand | Gerard de Noord |
4 +1 | Zie uitleg | Henk Sanderson |
Responses
+1
12 hrs
Dutch term (edited):
Sterke bomen sterven staande
Selected
Sterke bomen sterven staand
Deze gramaticale vorm wordt vaak gevoeld als een beetje ouderwets. In voorbeeld 3. voelen we een bijwoord in plaats van een tegenwoordig deelwoord. We kunnen ook zeggen: Het meisje keek ongeduldig uit naar haar verjaardag. "Al doende" wordt overwegend nog gebruikt als versteende term: niemand zegt "al doend leert men".
"Sterke bomen sterven staande" is een prachtig voorbeeld van een uitdrukking die zou kunnen verstenen. Zoals het hier staat, zou het een uitspraak van een tuinman kunnen zijn, maar ik zou tekenen voor "Sterke bomen sterven staand" in mijn rouwadvertentie.
--------------------------------------------------
Note added at 13 hrs (2018-12-06 21:39:41 GMT)
--------------------------------------------------
Ik had "verlangend" een bijvoegelijk naamwoord moeten noemen. De crux is dat het wel of niet toevoegen van een "e" afhankelijk is van de mate waarin de uitdrukking als versteend wordt ervaren. Tegenwoordig zeg je: Terwijl je snowboardt, kun je heerlijk van de natuur genieten. Of je zegt: Tijdens het snowboarden, kun je heerlijk van de natuur genieten. Het Nederlands staat ons toe: Al snowboardend kun je heerlijk van de natuur genieten. "Al snowboardende" zou in deze zin een stap te ver zijn, omdat de uitgang met "e" vooral is voorbehouden aan versteende en vaste uitdrukkingen.
Moeilijke taal, hè?
"Sterke bomen sterven staande" is een prachtig voorbeeld van een uitdrukking die zou kunnen verstenen. Zoals het hier staat, zou het een uitspraak van een tuinman kunnen zijn, maar ik zou tekenen voor "Sterke bomen sterven staand" in mijn rouwadvertentie.
--------------------------------------------------
Note added at 13 hrs (2018-12-06 21:39:41 GMT)
--------------------------------------------------
Ik had "verlangend" een bijvoegelijk naamwoord moeten noemen. De crux is dat het wel of niet toevoegen van een "e" afhankelijk is van de mate waarin de uitdrukking als versteend wordt ervaren. Tegenwoordig zeg je: Terwijl je snowboardt, kun je heerlijk van de natuur genieten. Of je zegt: Tijdens het snowboarden, kun je heerlijk van de natuur genieten. Het Nederlands staat ons toe: Al snowboardend kun je heerlijk van de natuur genieten. "Al snowboardende" zou in deze zin een stap te ver zijn, omdat de uitgang met "e" vooral is voorbehouden aan versteende en vaste uitdrukkingen.
Moeilijke taal, hè?
4 KudoZ points awarded for this answer.
Comment: "Tja, de taal die we spreken is natuurlijk anders dan de taal van gedichten. Zelf gebruik ik die vormen ook bijna noot, behalve als het over versteende en vaste uitdrukkngen gaat. En de taaloefeningen natuurlijk. Bedankt! "
+1
28 mins
Zie uitleg
Volgens ans (Algemene Nederlandse spraakkunst):
Het tegenwoordig deelwoord wordt gevormd door aan de infinitief -d of -de toe te voegen. De eerste vorm is de meest gebruikelijke. In vaste uitdrukkingen komt soms alleen de tweede voor: Ziende blind, Al doende leert men; maar: Al reizend(e) heb ik al heel wat indrukken opgedaan.
Als het tegenwoordig deelwoord als adjectief gebruikt wordt, is het al dan niet voorkomen van een -e afhankelijk van de regels die ook voor het adjectief gelden.
--------------------------------------------------
Note added at 35 mins (2018-12-06 08:42:43 GMT)
--------------------------------------------------
Zie ook http://ans.ruhosting.nl/e-ans/index.html
Het tegenwoordig deelwoord wordt gevormd door aan de infinitief -d of -de toe te voegen. De eerste vorm is de meest gebruikelijke. In vaste uitdrukkingen komt soms alleen de tweede voor: Ziende blind, Al doende leert men; maar: Al reizend(e) heb ik al heel wat indrukken opgedaan.
Als het tegenwoordig deelwoord als adjectief gebruikt wordt, is het al dan niet voorkomen van een -e afhankelijk van de regels die ook voor het adjectief gelden.
--------------------------------------------------
Note added at 35 mins (2018-12-06 08:42:43 GMT)
--------------------------------------------------
Zie ook http://ans.ruhosting.nl/e-ans/index.html
Something went wrong...