This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Services
Translation, Interpreting, Editing/proofreading, Subtitling, Training
Gevaarlijk bestanddeel % Symbool R-Zinnen CAS Nr. EINECS Nr.
2-methoxy-1-methylethylacetaat 0,5 - 2,4 Xi 10-36 108-65-5 203-603-9
Xyleen, mengsel van isomeren 50 - 100 Xn 10-20/21-38-67 1330-20-7 215-535-7
Dit is een gevaarlijk preparaat met volgende risico's : Ontvlambaar. Schadelijk bij inademing en bij aanraking met de huid. Irriterend voor de huid. Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken
4. EERSTEHULP MAATREGELEN:
Steeds zo spoedig mogelijk medisch advies inwinnen in geval van ernstige of aanhoudende stoornissen. Huid contact : eerst spoelen met veel water, dan naar arts vervoeren Oog contact : eerst langdurig spoelen met water (contact lenzen verwijderen mits makkelijk mogelijk), dan naar arts brengen Inslikken : mond laten spoelen, GEEN braken opwekken en naar ziekenhuis vervoeren Inademing : Bij ernstige of aanhoudende stoornissen: frisse lucht, rust en arts waarschuwen
5. BRANDBESTRIJDINGS MAATREGELEN:
Blusmiddelen : verneveld water, poeder, schuim, CO2 Te mijden blusmiddelen : geen Speciale voorzorgsmaatregelen bij brand : geen
6. MAATREGELEN BIJ ACCIDENTEEL VRIJKOMEN VAN HET PRODUCT:
Preventieve maatregelen : bewaren in goed gesloten verpakking, buiten bereik van kinderen houden Persoonlijke voorzorgsmaatregelen : niet eten, drinken of roken tijdens het werk Milieu voorzorgsmaatregelen : niet in riolering of openbare wateren laten wegstromen Maatregelen bij lekkages : laten opzuigen door absoberend materiaal
Veiligheidsfiche voor:0900 - serie
7. HANTERING EN OPSLAG:
Speciale voorzorgsmaatregelen bij de opslag en de behandeling : bewaren in een goed gesloten verpakking in een gesloten, vorstvrije, geventileerde ruimte Te vermijden verpakkingsmateriaal : plastic Preventieve maatregelen : voorzichtig behandelen om lekkages te vermijden
8. MAATREGELEN TER BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING/PERSOONLIJKE BESCHERMING:
Inhalatie bescherming : universeel masker Huid bescherming : handschoenen, chemisch bestendig Oogbescherming : geen Overige bescherming : beschermende kledij Hierna de opsomming van in rubriek 2 vermelde gevaarlijke bestanddelen waarvan de TLV waarden bekend zijn:
2-methoxy-1-methylethylacetaat 275 mg/m³, Xyleen, mengsel van isomeren 221 mg/m³,
9. FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN:
Smeltpunt/smelttraject, ºC : 2000 mg/kg
12. ECOLOGISCHE INFORMATIE:
Van het preparaat zelf : niet van toepassing onder huidige EEG preparaten richtlijn Algemene informatie : zie bij ingrediënten onder rubriek 2 Biologische afbreekbaarheid : niet van toepassing
13. INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING:
Lozing is niet toegelaten via riolering. Verwijdering dient te gebeuren door bevoegde diensten. Eventuele beperkende maatregelen van de plaatselijke overheid dienen steeds nageleefd te worden.
Veiligheidsfiche voor:0900 - serie
14. INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER:
Classificatie : 3, III
Identificatie nummer van het : 33
gevaar
Identificatie nummer van de stof : UN 1263, Verf, 3, III
Schadelijk
Risicozinnen
R10 Ontvlambaar.
R20/21 Schadelijk bij inademing en bij aanraking met de huid.
R38 Irriterend voor de huid.
R67 Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken
Veiligheidszinnen
S2 Buiten bereik van kinderen bewaren.
S36/37 Draag geschikte handschoenen en beschermende kleding.
S46 In geval van inslikken onmiddellijk een arts raadplegen en verpakking of etiket tonen.
Bevat
Xyleen, mengsel van isomeren,
16. OVERIGE INFORMATIE:
Risico's verbonden aan het preparaat en zijn samenstellende gevaarlijke stoffen: R10 Ontvlambaar. R20 Schadelijk bij inademing. R21 Schadelijk bij aanraking met de huid. R36 Irriterend voor de ogen. R38 Irriterend voor de huid. R67 Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken
Reden van herziening, wijzigingen in volgende rubrieken: 2, 16
Dit veiligheids informatie blad is opgesteld conform aan de EEG richtlijnen. Zij is met de grootst mogelijke zorg opgesteld. Wij kunnen echter geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, welke door het gebruik van deze gegevens of van het betreffende product zou worden veroorzaakt.
MSDS referentie nummer: ECM-100981-NL
Veiligheidsfiche voor:0900 - serie
Translation - Portuguese FICHA DE SEGURANÇA
SÉRE – 0900
Revisto em: 22/11/2004
Substitui a versão de: 16/09/2004
DISTRIBUIDOR RESPONSÁVEL
D.K. PRODUCTS SA
Ambachtstraat 48
2390 Westmalle/ Bélgica
Tel:03.383.17.57
Fax: 03.384.25.34
Telefone em caso de emergência:
da Bélgica:070.245.245
de todo o mundo:
xx 32.0.245.245
1. IDENTIFICAÇÃO DO PRODUTO
Identificação do produto: preparação líquida
Tipo do produto: tinta
Concentração de aplicação: 100%
2. COMPOSIÇÃO E INFORMAÇÃO SOBRE INGREDIENTES PERIGOSOS
Designação química do ingrediente perigoso Teor
em % Símbolo Frases R CAS EINECS
2-metoxi-1-metiletilacetato 0,5-2,4 Xi 10-36 108-65-5 203-603-9
Xileno, mistura de vários elementos isómeros 50-100 Xn 10-20/21-38-67 1330-20-7 215-535-7
3.PERIGOS POSSÍVEIS
Preparação classificada como perigosa.
Produto inflamável
Nocivo por inalação e em contacto com a pele
Irritante para a pele
Os vapores podem causar sonolência e tonturas
4.PRIMEIROS SOCORROS
Consultar imediatamente um médico em caso de sintomas graves ou persistentes.
Em caso de contacto com a pele: lavar bem com muita água, em seguida consultar um médico.
Em caso de contacto com os olhos: lavar abundantemente durante vários minutos (se possível tirar as lentes de contacto), em seguida consultar um médico.
Em caso de ingestão: lavar a boca, NÃO provocar o vómito, ir imediatamente ao hospital.
Em caso de inalação: deixar entrar ar fresco, descansar e consultar um médico de acordo com os sintomas.
5. MEDIDAS DE COMBATE A INCÊNDIOS
Meios de extinção adequados: pulverizador de jactos de água, extintor de pó químico seco, espuma, CO2
Meios de extinção inadequados: nenhum
Medidas especiais em caso de incêndio: nenhuma
6. MEDIDAS A TOMAR EM CASO DE FUGA ACIDENTAL
Medidas preventivas gerais: armazenar na embalagem original selada, manter fora do alcance de crianças
Medidas preventivas para pessoas: não comer, beber ou fumar durante a utilização do produto.
Medidas de protecção ambiental: não verter o produto para o sistema de esgotos e evitar a infiltração em águas superficiais e subterrâneas.
Procedimento de limpeza em caso de fuga: recolher utilizando material absorvente.
7. MANUSEAMENTO E ARMAZENAGEM
Indicações para um manuseamento e armazenagem seguros: armazenar unicamente produtos selados, na sua embalagem original, em locais cobertos com uma ventilação adequada e a temperaturas positivas.
Material de embalagem inadequado: plástico
Medidas preventivas: manusear com cuidado para evitar fugas
8. LIMITAÇÃO DE EXPOSIÇÃO E EQUIPAMENTO DE PROTECÇÃO INDIVIDUAL
Protecção respiratória: máscara respiratória universal.
Protecção das mãos: luvas de protecção de alta resistência química.
Protecção ocular: nenhuma.
Protecção corporal: vestuário de protecção integral.
Enumeração dos ingredientes perigosos mencionados no ponto2, dos quais é conhecido o valor TLV (valor limite):
2-metoxi-1-metiletilacetato 275mg/m3
Xileno, mistura de elementos isómeros 221mg/m3
9. PROPRIEDADES FISICO-QUÍMICAS
Ponto/intervalo de fusão (em °C): 200mg/kg
12. INFORMAÇÃO ECOLÓGICA
Da própria substância: não aplicável segundo a directiva CEE actual referente a preparações
Informação geral: ver ingredientes no ponto 2
Biodegrabilidade: não aplicável
13 .RECOMENDAÇÕES PARA A ELIMINAÇÃO
Não é permitido vazar o produto no sistema de esgotos. A eliminação deve se efectuada por serviços especializados.
Dar cumprimento à legislação local e nacional.
14 .INFORMAÇÕES RELATIVAS AO TRANSPORTE
Código de classificação: 3, III
Número de perigo: 33
Código do produto: UN 1263, Tinta, 3, III
Etiquetas: 3
15. INFORMAÇÃO SOBRE REGULAMENTAÇÃO
Classificação segundo os Regulamentos de Substâncias Perigosas, incluindo as Directivas da CEE
Símbolo:
Nocivo
Frases R (indicadores de risco)
R10 Inflamável
R20/21 Nocivo por inalação e em contacto com a pele
R38 Irritante para a pele
R67 Pode provocar sonolência e vertigens, por inalação dos vapores
Frases S (medidas de segurança)
S2 Manter fora do alcance de crianças
S36/37 Use luvas adequadas e vestuário de protecção
S46 Em caso de ingestão, consulte imediatamente um médico e apresente a embalagem, o rótulo ou a ficha de segurança
Composição do produto:
Xileno, mistura de vários elementos isómeros
16. OUTRAS.INFORMAÇÕES
Os riscos inerentes ao produto e seus ingredientes perigosos são os seguintes: R10 Inflamável,
R20/21 Nocivo por inalação e em contacto com a pele, R38 Irritante para a pele,
R67 Pode provocar sonolência e vertigens, por inalação dos vapores.
A revisão desta ficha teve como objectivo a actualização dos pontos 2 e 16.
A presente ficha de segurança foi eleborada conforme às directivas da CEE e redigida com o maior cuidado. Não poderemos no entanto aceitar qualquer responsabilidade por danos de qualquer natureza decorrendo da utilização das informações contidas nesta ficha ou da utilização do produto em questão.
Referência MSDS: ECM-100981-NL
English to Portuguese: Bar butler/doseador de bebidas
Source text - English Instruction
Take the article out of the packaging, use the indicated cutout.
NOTE! Do not damage the white case.
Shake and knead the article.
As contents of the article comes in contact with the oxygen in the air it will heat up.
Warning
Only to be used under constant supervision by children, elderly or handicapped people.
Never use the article:
- directly on bare skin, always place in between or on top of clothing.
- while sleeping
- on sensitive, damaged and/or frozen skin
- while in wet conditions
Never open the white case.
When the contents comes in contact with skin, eyes or mouth wash with plenty water.
Keep the article out of children's reach and away from water/humidity.
Store in a dry cool place.
-------------------
Before use read following instructions carefully.
Wash all the parts well before usage. Use warm water with a mild detergent. The bar butler is not dishwasher safe therefore never place any part in the dishwasher.
Place the bar butler on a flat, stable surface which is not stain prone (incase of dripping)
PLEASE NOTE: This item may be used in conjunction with drinking alcohol. It is therefore suggested that you keep it out of reach of children.
Check that you have the following parts:
1. Bracket
2. Stand
3. Base plate
4. Screws to attach base plate
5. Red button
6. Holder
7. Measuring spout
8. Bottle (not included)
9. Red tap
10. Glass (not included)
11. Light
12. Screw
13. Light mechanics
14. Battery compartment
15. Batteries
16. Clip lock
17. Flat tool
1
First, attach the stand (2) to the base plate (3) Hold the stand (2) in place and insert the screws (4) from underneath. Ensure that they are well tightened.
2
Next take the measuring spout (7) out of the holder (6) Do this by gently pushing the red button (5) and gently pushing the measure (7) upwards.
3
Next fit the measuring spout (7) onto your bottle (8) Ensure that it is a tight fit and no liquid drips out. The measuring spout taps 30ml each pour.
4
Attach the holder (6) to the stand (2) by clicking it into the bracket (1).
5
Insert the bottle (8) and measure spout (7) into the holder (6) you will hear it click into place.
6
To pour a drink place a glass (10) against the red tap (9) and push upwards. This will activate the light (11) and release 30ml of liquid.
7
To change the bottle (8) removes the bottle (8) and measure spout (7) Hold the bottle (8) and push the red button (5). Gently push the bottle (8) with measuring spout (7) upwards. Do not force but jiggling the bottle (8) and measure (7) gently may help.
MDI battery changing instructions
1
Before changing the batteries, read the important battery information. To change the batteries you will need to remove the holder (6).
2
The holder (6) is clip locked (16) in position. To release holder (6) position a flat tool (17) or knife over the clip (16) and press inwards at the same time push the holder (6) gently upwards.
3
Unscrew the screw (12) on the back of the holder (6) to release the light mechanics (13)
4
Lift out the light mechanics (13), this will expose the battery compartment (14).
5
Remove the expired batteries (15) and dispose of as chemical waste. Replace with fresh batteries. Reassemble and use.
6
Please ensure when sliding the light mechanics (13) back into place that the guides are positioned accurately.
Translation - Portuguese Instruções
Retire o artigo da embalagem pela abertura indicada.
NOTE! Não danifique a caixa branca.
Sacuda e amasse o artigo.
Quando o conteúdo do artigo entra em contacto com o ar, o oxigénio fá-lo aquecer
AVISO
É necessária a supervisão constante de um adulto no caso de utilização por crianças, pessoas idosas ou deficientes
Nunca utilize o artigo:
- directamente sobre a pele, coloque-o sempre entre camadas ou por cima da roupa
- durante o sono
- em pele sensível, lesionada e/ou gelada
- em condições húmidas ou molhadas
Nunca abra a caixa branca
No caso de contacto do conteúdo com a pele, os olhos ou a boca, lavar abundantemente com água.
Mantenha fora do alcance de crianças e longe de água/humidade
Guarde em lugar seco e fresco.
---------------------------------------------
Leia as seguintes instrucções cuidadosamente antes da primeira utilização.
Antes de utilizar o doseador de bebidas, lave bem todas as peças em água quente com um detergente suave. Nunca lave o doseador no lava-loiça, de forma a impedir possíveis danos.
Coloque o doseador de bebidas numa superfície plana e estável, resistente ao manchamento (caso ocorra gotejamento).
NOTE POR FAVOR: este artigo pode ser utilizado com bebidas alcoólicas, mantenha-o portanto fora do alcance de crianças.
Confira se as seguintes peças foram incluídas:
1. Encaixe
2. Suporte
3. Placa de base
4. Parafusos para fixar a placa de base
5. Botão vermelho
6. Porta-garrafa
7. Doseador
8. Garrafa (não incluída)
9. Torneira vermelha
10. Copo (não incluído)
11. Luz
12. Parafuso
13. Mecanismo da luz
14. Compartimento das pilhas
15. Pilhas
16. Trava clip lock
17. Ferramenta plana
1
Primeiro, fixe o suporte (2) à placa de base (3). Segure o suporte no lugar e introduza os parafusos (4) pelo lado de baixo. Assegure-se de que estão bem apertados.
2
Em seguida, tire o doseador (7) do porta-garrafa (6) Pressione ligeiramente o botão vermelho (5) e empurre o doseador (7) cuidadosamente para cima.
3
Em seguida, coloque o doseador (7) na sua garrafa (8) Assegure-se de que este está bem apertado, impedindo o líquido de gotejar. Cada dose servida contém 30 ml.
4
Fixe o porta-garrafa (6) ao suporte (2) inserindo-o no encaixe (1).
5
Coloque a garrafa (8) e o doseador (7) no porta-garrafa (6), vai ouvir um clic logo que esta se encaixa na posição adequada.
6
Para servir uma bebida, coloque o copo (10) contra a torneira vermelha (9) e empurre-o para cima. Activa assim a luz (11), servindo uma dose de 30 ml de líquido.
7
Para substituir a garrafa (8), retire a garrafa (8) e o doseador (7) Segure a garrafa (8) e pressione o botão vermelho (5) Empurre a garrafa (8) com o doseador (7) cuidadosamente para cima. Não faça força, pode no entanto sacudir ligeiramente a garrafa (8) e o doseador (7) para lhe facilitar a tarefa.
Instruções para a substituição das pilhas MDI
1
Antes de mudar as pilhas, leia a informação importante sobre as pilhas. Necessita tirar o porta-garrafa (6) para mudar as baterias.
2
O porta-garrafa (6) está travado (16) na posição. Para destravar o porta-garrafa (6) posicione a ferramenta plana (17) ou uma faca na trava (16) pressionando-a para dentro e ao mesmo tempo empurrando o porta-garrafa (6) cuidadosamente para cima.
3
Desaperte o parafuso (12) na parte de trás do porta-garrafa (6) para soltar o mecanismo da luz (13).
4
Retire o mecanismo da luz (13), expondo assim o compartimento das pilhas (14).
5
Tire as pilhas gastas (15) e descarte-as como resíduos químicos. Substitua por pilhas novas. Monte novamente e utilize.
6
Assegure-se de que os guias estão posicionados correctamente ao repor o mecanismo da luz (13).
Portuguese to Dutch: CitySightseeing Portugal : Porto
Source text - Portuguese Visita da cidade do Porto
.
1. Minhas senhoras e meus senhores. Vamos iniciar a visita da cidade.
As origens da cidade do Porto, remontam a finais da idade do bronze. Fragmentos de vasos e ânforas de tradição Púnica do Séc. IV e V (A.C.) comprovam as relações comerciais e muito antigas com o mundo mediterrânico. É por consequência uma cidade muito antiga, granítica, barroca e romântica, debruçada sobre o seu rio. O Douro.
1.a) Aqui mesmo ao lado encontrámos o Jardim do Infante com a estátua do Infante
D. Henrique ao centro, pioneiro dos descobrimentos marítimos e que se notabilizou na conquista de Ceuta aos Mouros. Como painel de fundo apresenta-se a Associação Comercial do Porto – Câmara de Comércio e Indústria do Porto, que em 1842 iniciou a construção do Palácio da Bolsa, sua sede e propriedade. Jóia arquitectónica do Séc. XIX, em estilo neoclássico e classificado como monumento nacional, o Palácio da Bolsa, um dos ex-libris e pólos de atracção da cidade e da região, recebe anualmente mais de 200 000 visitantes.
1.b) A Rua de Mouzinho da Silveira é uma rua com perfil transversal de 19 metros e foi construída no último quartel do Séc. XIX, época da maioria dos seus edifícios. O seu traçado está sobre o antigo Rio da Vila, entretanto encanado por uma potente galeria de granito abobadada. Profundamente marcada por um perfil comercial relacionado com a proximidade da Estação de S. Bento, tendo historicamente cumprido um papel, hoje ultrapassado, de grande importância para o abastecimento das áreas rurais do Minho e Douro, nomeadamente em sementes, equipamentos para lavoura, santos, balanças, rolhas, etc….
1.c) Paralelamente, sobre o lado esquerdo, encontra-se a Rua das Flores, antigamente chamada Rua de Santa Catarina das Flores, construída a partir do Séc. XVI, sobre um caminho rústico que bordejava o Rio da Vila, entre o convento de S. Domingos e o convento de Santo Elói (Lóios). A Rua das Flores foi tradicionalmente a rua do ouro e da prata, e é também a rua do Porto com mais casas apalaçadas e brasonadas dos séculos XVII e XVIII.
2. A Praça da Liberdade conheceu, ao longo da sua existência várias designações toponímicas, como “Campo das Hortas, Casal de Novais, Largo da Natividade, Praça Nova das Hortas, Praça da Constituição, Praça Nova, Praça D. Pedro IV, Praça da República.
Foi lugar de encontro de políticos, escritores e artistas, e transformou-se no verdadeiro coração social e político do Porto. Entre os seus marcos ficarão sempre a morte por forca dos liberais, em 1829, (depois reabilitados como «mártires da liberdade») e nela foi também proclamada a República. Em 1866, é oficialmente inaugurado o monumento ao rei liberal, uma homenagem da Cidade a D. Pedro IV.
2.a) À esquerda podem apreciar a Igreja dos Congregados, construída no fim do Séc. XVII no local onde existia uma capela dedicada a Stº António, que estava anexa ao Convento da Congregação do Oratório. A fachada embora sóbria, revela algumas influências do barroco já do Séc. XX, foi decorada com azulejos da autoria de Jorge Colaço.
2.b) Logo junto, encontrámos a Estação de S. Bento. Edificada no princípio deste século no preciso local onde existiu o Convento das freiras beneditinas de S. Bento de Ave-Maria. O amplo átrio da estação está revestido de 20.000 azulejos artisticamente decorados com motivos históricos e campesinos da autoria do pintor Jorge Colaço.
3. Ao cimo da avenida começamos a avistar a estátua equestre de Vímara Peres, da autoria de Barata Feyo, datada de 1968. É de bronze e representa o que é considerado como o restaurador da cidade de Portucale e fundador da terra portucalense.
3.a) Entrámos no Terreiro da Sé onde se encontra a Sé Catedral do Porto, construída no Séc. XII em estilo românico, sofreu diversas alterações na época barroca. No interior destacam-se as pinturas de Nicolau Nasoni, o retábulo-mor, em talha dourada, e o altar em prata do Santíssimo Sacramento. Ainda de estilo barroco são dignos de nota os azulejos do claustro, a galilé setentrional, bem como a notável escadaria que liga o claustro à Casa do Cabido construída no Séc. XII em estilo românico, sofreu diversas alterações na época barroca. No interior destacam-se as pinturas de Nicolau Nasoni, o retábulo-mor, em talha dourada, e o altar em prata do Santíssimo Sacramento. Ainda de estilo barroco são dignos de nota os azulejos do claustro, a galilé setentrional, bem como a notável escadaria que liga o claustro à Casa do Cabido e, nesta última, o tecto da Sala do Capítulo.
3.b) A construção do Paço Episcopal remonta ao Séc. XIII, tendo sido totalmente remodelado pelo Bispo D. Rafael de Mendonça, em data posterior a 1770. Este palácio, o mais grandioso que a cidade possui, tem sido atribuído ao arquitecto Nicolau Nasoni, muito embora as suas transformações terem sido executadas pelo arquitecto Miguel Francisco da Silva.
4. No próximo largo, podemos encontrar a Igreja de Santa Clara. Fundada em 1416 e modificada nos séculos XVII e XVIII. O interior apresenta actualmente um cunho barroco. A capela-mor e o arco triunfal, recobertos de talha, foram executados em 1730 por mestre Francisco Miguel da Silva e apresentam uma admirável unidade de estilo. O tecto pintado da nave tem decoração de talhas soltas e de rosetões. As paredes são ornamentadas com nichos e pinturas. Esta capela é, sem dúvida, um dos mais belos exemplares de talha do ciclo joanino.
4.a) À nossa direita encontra-se um elevador do tipo funicular que faz a ligação da cota baixa da cidade junto à ponte D. Luís I à cota alta zona da Batalha, num total de 281 metros (retomando o traçado do elevador que ali funcionou entre 1891 e 1893).
4.b) À esquerda logo ao lado, a ponte do Infante. Projectada pelo Engenheiro Adão da Fonseca, foi baptizada em honra ao Infante D. Henrique, nascido no Porto, e foi construída para substituir o tabuleiro superior da Ponte D. Luis I, entretanto convertida para uso do Metro do Porto.
4.c) A montante, podemos ainda ver a ponte D. Maria Pia projectada pelos Engenheiros Gustave Eiffel e Seyrig e construída pela Casa de Eiffel e Companhia de Paris.
5. Entramos na Praça da Batalha e logo à nossa esquerda nos deparamos com o Teatro Nacional S. João construído em 1912-18, no local onde tinha existido o famoso teatro de ópera com o mesmo nome, destruído por um incêndio em 1908.
5.a) No centro da praça, está o monumento a D. Pedro V, obra dirigida pelo escultor Teixeira Lopes (pai). Monumento artisticamente modesto, representa acima de tudo a afeição da cidade por aquele monarca.
5.b) Diante de nós podem ver a Igreja de Santo Ildefonso que data do séc. XVII e XVIII, com um interior no estilo Barroco, destacando-se a fachada pelo revestimento em azulejos, representando cenas da vida do patrono da igreja da autoria de Jorge Colaço.
5.c) A Rua de Santa Catarina é a artéria mais comercial da cidade do Porto. É muito provavelmente aquela com mais actividade por metro quadrado. Aqui se encontra o Café Majestic, que não deixando de ser fino, fazia apelo a um certo chic parisiense, tão ao gosto da época em que surgiu. Actualmente, continua a ser um lugar especial, conservando ainda hoje a memória de intermináveis tertúlias, protagonizadas por algumas das mais ilustres figuras da cultura portuguesa.
5.d) A meio da rua podemos encontrar também o shopping ViaCatarina com uma oferta diversificada de lojas e serviços, e com um conjunto de Restaurantes que reproduzem a Arquitectura Tradicional da cidade.
5.e) E mais ao cimo, a Capela das Almas com os seus painéis de azulejo pintados nos princípios deste século, a imitar o azulejo português do Séc. XVIII. Dois painéis representam a morte de S. Francisco de Assis e o santo na presença do papa Honório III. Outro mostra Santa Catarina a ser martirizada.
6. Na Praça D. João I e sobre o lado direito, apresentam-se Corcéis, num grupo escultórico, em bronze e assentando em plintos revestidos de placas de granito polido, é formado por dois elementos iguais fazendo par. Um jovem tenta dominar um cavalo selvagem.
6.a) E logo ao lado o Rivoli Teatro Municipal apresenta-se como uma estrutura pensada para responder a todos os públicos, aos criadores, às linguagens múltiplas das expressões artísticas.
7. Situado no topo da Avenida dos Aliados, a principal da cidade, ergue-se o majestoso edifício da Câmara Municipal. Foi em 1920 que a sua construção se iniciou, vindo a prolongar-se por quase 50 anos. O projecto foi inspirado arquitectonicamente nos grandes palácios comunais do Norte da França e da Flandres, o edifício fazia lembrar o estilo municipalista flamengo, com uma torre central que atinge os 70 metros de altura e um relógio de carrilhão, mais acima quatro pórticos de duas altas colunas dóricas de cada lado antecedem o fecho de remate metálico. Na varanda deste andar encontram-se ainda quatro estátuas simbolizando as riquezas do Norte de Portugal: a Terra, o Mar, a Vinha e o Trabalho.
7.a) Na renovação da Avenida dos Aliados em Junho 2006, da autoria dos arquitectos Siza Vieira e Souto Moura, mantiveram aqui no centro da avenida as estátuas dos Meninos erguendo aos ombros um cesto de frutos e da Menina, assim como a estátua de Almeida Garrett, inaugurada em 1954, para assinalar o centenário da morte do grande poeta portuense.
7.b) É aqui, na Praça Filipa de Lencastre que se localiza o Hotel Infante de Sagres. Pela sua localização e por ser o único 5 Estrelas da baixa portuense, constitui uma primeira escolha, no Porto, para os para os apreciadores de beleza, luxo e tradição. É compreensível que este, seja consistentemente preferido por reis, presidentes e outros distintos visitantes do Porto.
7.c) A Praça Gomes Teixeira, é também conhecida pelo nome de Praça da Universidade ou Praça dos Leões. O chafariz com leões alados (responsável pela designação mais corrente da praça) foi mandado fazer em Paris, pela Companhia das Águas, tendo a sua inauguração ocorrido em 1878.
7.d) À nossa direita apresenta-se a Igreja da Ordem Terceira do Carmo, construída na segunda metade do Séc. XVIII, ao gosto Rócócó segundo projecto de José Figueiredo Seixas. Em 1912 a fachada lateral foi recoberta com um grandioso painel de azulejos com desenho de Silvestre Silvestri, que representa a imposição do escapulário no Monte Carmelo. No cimo, é possível vislumbrar a nuvem do milagre, com a Virgem ladeada por uma corte de anjos. Vale ainda a pena apreciar o portal, rectangular, flanqueado de duas esculturas religiosas, e o corpo superior da frontaria, com esculturas e coruchéus. No interior, destaque para a excelente talha dourada, nas capelas laterais e no altar-mor.
7.e) Junto a esta, temos o Convento dos Frades Carmelitas Descalços e a sua igreja, com edificação na primeira metade do século XVII. A igreja combina a sobriedade do estilo Clássico com influência do Barroco. No primeiro piso podemos admirar as imagens de Nossa Senhora do Carmo, S. Domingos e Sta. Teresa de Jesus, colocados em nichos por cima dos três arcos separados por pilastras dóricas que constituem as entradas exteriores. No segundo piso três janelas igualmente separadas por pilastras suportam o frontão triangular que remata a fachada. O interior foi enriquecido no século XVII com retábulos e púlpitos em talha dourada.
8. Com o contributo da numerosa colónia inglesa de então 1790 e 1825), a cidade do Porto conheceu uma evolução arquitectónica marcada pelo Neoclassicismo. Esta onda teve o seu expoente máximo com a construção do Hospital de Santo António, que estamos a ver diante de nós e cujos planos foram enviados de Inglaterra por John Carr.
8.a) A poente do jardim da Cordoaria, no Campo Mártires da Pátria, situa-se o vetusto Palácio da Justiça. As linhas de construção deste granítico edifício foram pensadas pelo arquitecto Rodrigues Lima e a execução concluiu-se em 1961. Na frontaria do palácio, voltada ao jardim da Cordoaria, ergue-se a figura da Justiça, de seis metros de altura, com as peculiares espada e a balança, obra de Simões de Almeida. A ladeá-la erguem-se duas outras esculturas: de um lado o jurisconsulto João Pedro Ribeiro, do outro o estadista Ferreira Borges.
8.b) À direita podem observar a Antiga Cadeia da Relação, onde a sua construção teve início em 1765, por ordem de João de Almada e Melo. Eugénio dos Santos, um dos mais conceituados técnicos ao serviço do Marquês de Pombal, foi o autor do projecto, em estilo neoclássico. Nos seus soturnos ergástulos albergou muitos presos, alguns célebres: José do Telhado e Camilo Castelo Branco (cela nº12). É hoje a sede do Instituto Português da Fotografia e local de realização de actividades culturais.
9. E agora, mesmo aqui à frente o verdadeiro "ex-libris" da cidade do Porto. A Igreja e Torre dos Clérigos.
Da autoria do pintor e arquitecto italiano Nicolau Nasoni, a Igreja dos Clérigos começou a ser construída em 1732. Foi uma das obras mais imponentes de Nasoni e é uma das representações mais marcantes do estilo barroco. Na capela-mor encontra-se um trono com a imagem da Virgem e uma urna com os restos mortais de Nicolau Nasoni e do mártir Santo Inocêncio. A Torre, derradeira construção, tem 76 metros de altura, que se sobem por uma escada em espiral com 225 degraus, e completa a leitura do conjunto. É por si só uma obra-prima do barroco internacional, escalona-se em seis zonas, eclodindo na última a linguagem plástica. Aqui, uma varanda oferece-se, ontem como hoje, como varandim para o espectador contemplar a cidade.
9.a) Mesmo sem conhecer todas as livrarias podemos arriscar dizer que a Livraria Lello, no Porto, é uma das mais bonitas do mundo. Abriu as suas portas em 1906, com a presença de alguns ilustres, como o escritor Guerra Junqueiro. O edifício não deixa ninguém indiferente. Foi projectado pelo engenheiro Xavier Esteves, que o construiu de raiz em estilo neogótico.
9.b) O Jardim do Carregal foi construído em 1897, pelo Jardineiro-Paisagista Jerónimo Monteiro da Costa que, nessa altura, exercia o cargo de Director dos Jardins Municipais. É talvez, o último Jardim Romântico do Porto com características oitocentistas. A origem da sua toponímia deve-se à presença de uma planta gramínea de zonas húmidas - a Carrega -, que se desenvolvia nas margens do Rio Frio e que atravessava a zona de campos onde o jardim foi implementado.
10. Continuando à nossa direita, aproximamo-nos do Museu Nacional Soares dos Reis.
Após profunda remodelação e ampliação, segundo projecto dos arquitectos Fernando e Bernardo Távora, o Museu reabriu em 24 Julho de 2001. Primeiro museu do país, o Museu de Soares dos Reis foi fundado em 1833 pelo rei D. Pedro IV. Em 1940 passa a ocupar o Palácio dos Carrancas, moradia particular dos finais do Séc. XVIII, mais tarde adquirida pela família real para sua residência quando de visita ao norte do país. A exposição permanente do Museu mostra a significativa colecção de pintura e escultura portuguesa dos séculos XIX e XX e, no 2º piso, em salas reminiscentes da primitiva função do palácio, expõem-se artes decorativas, nomeadamente faiança, porcelana, vidros, ourivesaria, joalharia, têxteis e mobiliário. Nos jardins pode visitar-se a exposição de lapidária com exemplares do Séc. XVI ao XIX.
11. O Palácio de Cristal foi construído originalmente em 1861 por um arquitecto inglês Thomas Dillen Jones, com uma estrutura de pedra, ferro e cristal, media 150 m de comprimento por 72 m de largura e era dividido em três naves. Demolido em 1951 para dar lugar ao actual Pavilhão dos Desportos actualmente denominado Rosa Mota, em homenagem à atleta maratonista olímpica e oriunda aqui da cidade. Todo o envolvente do palácio permaneceu estonteante, os seus jardins do fim do séc. XIX cobertos de magnificas plantas e sumptuosas árvores projectados pelo arquitecto Émile David são hoje ainda dignos de realce.
11.a) Ao virar da rua, na Praça da Galiza, sobre o nosso lado esquerdo encontra-se a estátua de Rosália de Castro de autoria de Barata Feyo. Foi inaugurada em Setembro de 1954 e é um monumento à poetiza galega, talhado em pedra enquadrado num cenário de verdura.
12. Damos entrada na outra grande área comercial da cidade. A Boavista.
Aqui já nesta rua podemos encontrar o Shopping Cidade do Porto (à direita) e o Centro Comercial Península (à esquerda), com um vasto leque de lojas e artigos.
12.a) Mantém-se aqui também o Mercado Bom Sucesso, projectado em 1949 por Fortunato Leal, Cunha Leão e Morais Soares reunidos na empresa ARS, um grupo composto por arquitectos, pintores e escultores, que deixaria inúmeras obras interessantes à cidade. Viria a ser inaugurado em 1952. Tem como características marcantes a forma hiperbólica e a intensa iluminação natural, proveniente dos lanternins de vidro que fecham a concha que o cobre. Como se pode observar é um importante exemplar de arquitectura da sua época, que faz parte do património da cidade.
13. Em frente temos a Rotunda da Boavista e o Monumento à Guerra Peninsular.
A Guerra Peninsular, assim designada, foi aquela que uniu os portugueses, os espanhóis e os ingleses contra os exércitos da França, de Napoleão, na Península Ibérica, no período de 1808 a 1814. Da autoria do arquitecto Marques da Silva e do escultor Alves de Sousa, sendo começado a erigir em 1909 e apenas inaugurado em 1951. É composta por um pedestal, de 45 m de altura, rodeado de grupos escultóricos, representam cenas de artilharia em movimento, a presença do elemento feminino em todos os grupos: no da frente, uma mulher, a Vitória guiando o povo, empunha na mão esquerda, a bandeira nacional e, na direita, uma espada. Completa o conjunto uma alta coluna encimada por um leão (a vitória portuguesa) sobre uma águia que derruba (esta representa o império de Napoleão).
14. A Casa da Música é um edifício concebido pelo arquitecto holandês Rem Koolhaas. A Casa da Música, possui duas salas de espectáculos, o Pequeno e o Grande Auditório, com 300 e 1238 lugares, respectivamente. O edifício, com a forma muitas vezes comparada a um diamante, está dividido em 9 andares, e possui grandes áreas envidraçadas. A Sala VIP é um espaço multifuncional revestido de azulejos portugueses essencialmente vocacionado para acções de apoio a promotores, patrocinadores e mecenas.
15. A Avenida da Boavista tem cerca de 10 kms de extensão que liga a rotunda da Boavista ao Castelo do Queijo, e são muitos ainda os exemplares de casas apalaçadas ainda preservadas e em funções. As antigas fábricas que outrora aqui existiram deram lugar aos imponentes edifícios com escritórios, instituições bancárias e estabelecimentos comerciais com a presença das melhores marcas dos diversos ramos, assim como as melhores unidades hoteleiras da cidade.
16. Iremos passar pelo Estádio do Bessa XXI (à nossa direita) de 30.000 lugares, que acolheu 3 jogos do Euro2004. O Boavista Futebol Clube (conhecido como o clube das camisolas esquisitas - xadrez preto a branco) tem como história que o “The Boavista Footballers”, a primeira versão do clube, fundada a 1 de Agosto de 1903, era o orgulho de alguns jovens ingleses e portugueses, moradores no bairro da Boavista, que ganharam a paixão pelo futebol ao observarem as partidas disputadas pelos mestres e técnicos ingleses da Fábrica Graham. Como consequência, o seu estádio tem as bancadas mesmo junto ao relvado e num plano muito inclinado semelhante aos ingleses.
17. Continuando à nossa direita, podem observar a Zona Residencial do Foco. Espaço arborizado e recatado, alberga habitantes da classe média alta nos seus edifícios de múltiplos e espaçosos andares. Os estabelecimentos comerciais são de qualidade e o hotel existente é de 5 estrelas.
17.a) Ao virar da avenida, sobre o nosso lado direito, podem observar o Monumento ao Empresário realizado em 1992 por José Rodrigues. Compõe-se de uma esfera em mármore estremoz raiado e de dois prismas com alturas diferentes (20 e 10 metros) com bases irregulares equiláteras. O conjunto é animado com efeitos de água e luz.
18. A Fundação de Serralves alberga a Casa de Serralves, o Parque e os jardins, e o Museu de Arte Contemporânea desenhado pelo arquitecto Siza Vieira. A fundação, que existe desde 1989, pretende ser um local privilegiado de acesso à cultura contemporânea. A Casa de Serralves, é hoje a sede da Fundação e constitui uma extensão do Museu que tem uma colecção permanente de arte contemporânea que abrange o período que vai de 1960 à actualidade. O edifício, cujo projecto final é da autoria do arquitecto português Marques da Silva, é considerado um exemplo único da arquitectura Art Déco em Portugal. O projecto para o jardim da Casa de Serralves foi encomendado pelo Conde de Vizela ao arquitecto Jacques Gréber em 1932.
19. O Parque da Cidade do Porto é o maior parque urbano do país, com uma superfície superior a 80 hectares e cerca 8,5 km de caminhos projectado pelo arquitecto paisagista Sidónio Pardal e abriu ao público em 1993. Os três grandes lagos artificiais são integralmente alimentados pela toalha freática e por nascentes. O parque possui uma espécie de quinta biológica e onde se cultivam muitos legumes e independentemente dos patos, cisnes e gansos que povoam os lagos há também cavalos e poneys.
19.a) Inserido neste parque está o Pavilhão da Água, que é um equipamento com o intuito de sensibilizar para a importância dos recursos hídricos e para a preservação do meio ambiente. Espaço interactivo, através de 19 experiências, convida os visitantes a assistir à formação de um tornado e de um ciclone, compor música, ver jactos de água de diferentes formas, entre outras surpresas.
19.b) À nossa esquerda está o Museu do Papel Moeda da Fundação Dr. António Cupertino de Miranda, faz descobrir a história do dinheiro de papel em Portugal. O Museu possui hoje a mais completa colecção de cédulas que há em Portugal, bem como todas as emissões de papel-moeda que se fizeram, quer para Portugal Continental, quer para as ex-colónias. Existem exemplares únicos na colecção e também alguns muitíssimos raros. Pela sua quantidade e qualidade, pode ser considerada uma verdadeira colecção de estado.
20. Chegamos ao Castelo de S. Francisco Xavier do Queijo, mais conhecido como Castelo do Queijo. Pequeno forte costeiro de forma maciça com a entrada rasgada em arco e rematada pelo escudo de armas portuguesas. Era rodeado por um fosso e o portão tinha uma porta de acesso levadiça. Segundo a tradição no sítio aonde foi edificado havia uma enorme pedra de forma arredondada, semelhante a um queijo. Por ter sido assente sobre tal rochedo adveio-lhe o nome que sempre teve. Foi construído a expensas da cidade do Porto durante a guerra da Restauração, possivelmente pelos anos de 1661 ou 1662.
21. Dos santos populares de Junho, o S. João Baptista é o que mais se festeja na Europa – João, Joan, Jean, John, Iván, Sean, consoante o país onde a festa aconteça.
Mas é na cidade do Porto que as celebrações em seu louvor atingem o mais alto grau de espontaneidade. Festa grande, de tirar o ventre de misérias, o S. João tripeiro que se celebra na noite de 23 para 24 de Junho, tem de ser entendido como uma grande manifestação de massas, eminentemente festiva, de puro cariz popular e que dura toda uma noite, com uma cidade inteira na rua, em alegre e fraterno convívio colectivo. Nas ruas os foliões passeiam o alho-porro, os martelos de plástico, compram manjerico e comem sardinha assada, aliás, é com uma boa sardinhada e um bom caldo verde que começa a farra! Fazer subir balões confeccionados com papéis de várias cores que passeiam no ar como sóis iluminados sob o impulso do fumo e o calor de uma chama que consome uma mecha de petróleo ou resina. É este cheiro a gente, a manjerico e erva cidreira, é esta poesia popular impregnada do espírito folião do povo que enche Junho no Porto e se expande do coração da gente, sobe ao ar como um fogo de artifício que ilumina a noitada.
Tudo começa na Ribeira, mas depois do Fogo de Artifício, todos os anos à meia-noite em ponto, a festa espalha-se pelos quatro cantos da cidade e só termina ao nascer do sol.
22. Quando avistar uma espécie de passeio com cobertura em forma de ramada decorativa ou terraço coberto, está diante de um dos postais ilustrados mais conhecidos e mais emblemáticos da cidade do Porto. “A Pérgola da Foz”. Esta balaustrada de cimento foi construída por volta de 1930, integrada no Projecto de Melhoramentos e Embelezamento da Avenida do Brasil, e passou a ser uma das imagens, senão a imagem, mais associada à Foz do Douro. Miradouro privilegiado sobre o mar, é um dos locais mais românticos da cidade, e por isso, ponto de encontro de casais apaixonados.
23. O Castelo da Foz (Forte S. João Baptista) à nossa esquerda, foi começado em 1570, durante a regência de D. Catarina, mas só em 1847 ficaria totalmente concluído. À primitiva estrutura foram acrescentados os baluartes modernos, dos anos das Guerras da Restauração (1640-1652). Inserido numa linha defensiva da costa, o Castelo da Foz assegurava a protecção da barra do Douro. No seu interior há restos da antiga igreja de S. João da Foz do Douro, mandada construir pelo Bispo D. Miguel da Silva.
23.a) No final do correr das palmeiras, e sobre o nosso lado esquerdo, podem ver os dois obeliscos, desenhados por Nicolau Nasoni no Séc. XVIII que mais tarde vieram a ser associados à entrada das tropas de D. Pedro IV em Portugal.
24. Logo a seguir, do lado contrário o Farol de S. Miguel-o-Anjo. Exteriormente, tem a forma quadrangular, mas o interior é octogonal, com alguns nichos nas paredes e segundo consta, teve em tempos, um altar barroco do Séc. XVIII. No exterior numa pedra situada sobre uma janela voltada para o rio, foi gravada uma frase latina, dirigida aos barcos que demandavam a barra, que traduzida diz o seguinte: “Desejo que voltem sãos e salvos”. Como homenagem, pode-se ver mais adiante uma estátua de um anjo, inaugurada em 2001, da autoria da escultora Irene Vilar.
25. Aproximamo-nos de Lordelo do Ouro. Terra onde a construção naval teve no passado uma extraordinária importância, foi, com efeito, dos Estaleiros do Ouro (ainda hoje em actividade, embora fraca) que entre outras coisas saiu o grande " Poderio de Naus que partiu à conquista de Ceuta ".
25.a) A Ponte da Arrábida, à nossa direita foi a segunda ponte a ser construída para a circulação rodoviária. Com projecto e direcção da autoria do Engenheiro Edgar Cardoso, foi inaugurada em Junho de 1963 e considerada uma das mais longas no seu estilo, arqueada e em cimento armado. Tem um cumprimento total do tabuleiro de 615 metros e uma largura de 27 metros; e foram gastos 20000 toneladas de cimento e perto de 59000 m3 de betão.
26. Na entrada da Alameda Basílio Teles, pode-se ver à esquerda o Museu do Carro Eléctrico que foi inaugurado em 18 de Maio de 1992 em instalações próprias num edifício de 1915. Trata-se de um espaço museológico que se enquadra nos melhores do mundo, ocupando uma área de cerca de 100 m2 onde expoêm as mais belas e antigas relíquias de Carros Eléctricos das últimas décadas.
26.a) Continuando à esquerda, e mesmo à entrada do Viaduto do Cais das Pedras, encontra-se a Igreja de Massarelos, situada no lugar onde, em 1394, existiu uma pequena ermida do Corpo Santo, sendo lugar de culto a S. Pedro Gonçalves Telmo, patrono dos navegantes. Possui um painel de azulejos alegórico da época dos Descobrimentos, onde estão representados o Santo Padroeiro e o Infante D. Henrique. Este último, situado no exterior da capela-mor, inspira-se numa composição do pintor Mendes da Silva.
27. Já no final do viaduto, e continuando à esquerda, temos o Museu do Vinho do Porto, que não é um museu da vinha e sua produção, mas do Vinho do Porto, sua actividade comercial com as naturais repercussões no desenvolvimento histórico da cidade. Possui uma riqueza arquitectónica de construção e uma enorme importância enquanto armazém de vinhos provenientes do Alto Douro.
27.a) Sobre o nosso lado direito, podem ver o edifício da Alfândega do Porto, inaugurado em 1869 projectada pelo Arquitecto francês Colson e implantada onde existia a Praia Fluvial de Miragaia. Com infra-estruturas para entrada e saída de mercadorias e diversas estruturas de apoio como: armazéns, vias-férreas e plataformas giratórias que facilitassem o movimento de vagões e guindastes. Nos dias de hoje, este edifício já não tem a mesma função de outrora. Neste grandioso equipamento funciona o Museu de Transportes e Comunicações onde se realizam eventos culturais, governamentais e congressos.
28. Voltado à nossa esquerda e no alto da escadaria, encontrámos a Igreja de S.Francisco. Haverá certamente templos mais antigos e outros mais belos e maiores. Mas nenhum, em todo o País, possui a mesma exuberância em talha dourada. O seu interior está praticamente coberto pelas obras que inúmeros artistas de grande craveira foram talhando ao longo dos séculos XVII e XVIII.
28.b) Na esquina do cruzamento da Rua Infante D. Henrique, sobre o lado esquerdo, junto à paragem, encontra-se a Feitoria dos Ingleses, construída entre 1785 e 1790, segundo projecto do cônsul John Whitehead, para servir de local de reunião dos homens de negócios ingleses residentes no Porto. A fachada principal possui sete arcos que dão acesso à galeria porticada, e o andar principal é formado por altas aberturas, com varandas e frontões. O conjunto é rematado por um ático balaustrado.
28.b) A este mesmo cônsul também se lhe deve a participação no arranjo da Praça da Ribeira (à nossa direita), partindo dele a sugestão de dotar a praça de uma arcada. O plano ficou interrompido, restando dele elementos apenas na fachada ocidental e na grandiosa fonte que servia de pano de fundo. È sem dúvida o “Cartão de Visita” da Cidade do Porto.
28.c) No final deste túnel e sobre o nosso lado esquerdo, podem apreciar o Painel da “Ribeira Negra”. Mural em grés, da autoria de Júlio Resende, inaugurado em 1987. Este monumental painel representa o fervilhar característico da zona urbana ribeirinha, em que figuras humanas e animais se repartem no espaço, num ambiente de cor e luz próprios do sítio.
29. A Ponte D. Luís é hoje um símbolo da cidade do Porto. Obra do Engenheiro Belga Theophile Seyrig (colaborador de Gustave Eiffel), foi inaugurada no último dia de Dezembro de 1886.
29.a) Entramos na Cidade de Gaia, e logo nos deparamos com as Caves de Vinho do Porto. As caves são locais centenários onde o vinho do Porto é depositado para que possa envelhecer durante anos, desenvolvendo e reforçando as suas qualidades naturais após o que é graduado e lotado. Estes grandes armazéns começaram a ser construídos a partir do Séc. XVIII. Abertas ao público, oferecem a oportunidade de degustar este precioso néctar, conhecer o seu percurso ao longo dos tempos, a região onde é produzido e a forma como é obtido.
30. Sobre o nosso lado direito podem observar no rio, ao longo da margem alguns pitorescos e airosos «rabelos», que navegaram no transporte do Vinho do Porto para os armazéns de Gaia. Traziam à sua guarda, cautelosamente acomodado em si, o vinho do Douro, o rei dos vinhos generosos, o oiro líquido que certamente foi o néctar usado no Olimpo, e o segredo com que Noé teria perdido a serenidade... é, indubitavelmente, um bergantim real.
31. Do modelo tradicional dos típicos Barcos Rabelos, foi concebido em 1995 um outro tipo de embarcação voltada para o Turismo. Com condições para efectuarem cruzeiros turísticos no Douro de um ou mais dias, ou tão-somente, de experimentarem o maravilhoso “Cruzeiro das Pontes”. Embarque em Gaia ou no Cais da Ribeira.
32. Depois de muitas décadas ao serviço da actividade portuária de mercadorias, o Cais de Gaia, ganhou nova vida ao se transformar em espaço de animação e lazer. Projecto integrado nos objectivos de renovação e valorização de todo o centro histórico de Gaia, que passou a dinamizar as oportunidades de relacionamento entre a cidade e o rio.
32. a) Defronte ao Cais de Gaia apresenta-se o edifício do Convento Corpus Christi que remonta ao Séc. XVI. Sofrendo acréscimos e alterações no Séc. XVIII, o Convento tem no seu interior peças únicas do ponto de vista artístico e histórico como são bons exemplos a capela de estilo barroco em jarrão de forma octogonal e coroada com cúpula, o "coro alto" que são constituídos por 49 caixotins com pintura a óleo, a estátua de S.Domingos de Gusmão do Séc. XIV e ainda o Senhor Jesus Crucificado.
33. À nossa direita temos a Capela da Nossa Senhora da Piedade com construção do início do Séc. XX e que tem a particularidade de ter a sua entrada num plano superior da rua por causa da subida do nível das águas do rio designada por “cheias”.
33.a) O primeiro impacto que se tem do Porto quando se observa a cidade do lado de Gaia, um dos locais com melhor vista para invicta, é o de um renque de casas coloridas, de fachadas voltadas ao Douro que parecem irradiar uma luz própria, mesmo quando a neblina lhes esbate os contornos, como que desmentindo a vocação granítica do Porto. Construído ao longo de muitos séculos, foi a partir do Séc. XI que a urbe cresceu e se consolidou. Chegaram burgueses nobres e comerciantes e datam dessa época alguns dos principais monumentos da cidade Património da Humanidade.
34. Com a subida desta rua, em conjunto com a marginal anteriormente percorrida e a descida no final deste percurso, circundamos praticamente todo o Centro Histórico da Cidade de Gaia onde se insere a grande maioria das Caves de Vinho do Porto.
35. No cruzamento e à nossa direita encontra-se a Casa-Museu Teixeira Lopes que principiou a ser construída nos fins do Séc. XIX. Foi seu arquitecto José Teixeira Lopes, irmão do patrono desta casa. Mestre Teixeira Lopes em 18 de Março de 1933 doou ao município de Vila Nova de Gaia a sua casa e todo o seu recheio. Aí se encontram quase todos os originais da sua obra, em gesso, mármore, bronze e variadíssimos desenhos.
36. Antes de chegarmos à Avenida da Republica, e sobre o nosso lado esquerdo encontra-se o edifício da Câmara Municipal de Gaia. Trata-se de um edifício granítico de formas arredondadas construído com laivos renascentistas no início do século passado.
37. Chegamos ao El Corte Inglês, Grandes Armazéns em Gaia. Localizado na avenida principal da cidade, O edifício, que alterna a pedra com o vidro, tem mil lugares de estacionamento coberto ao longo de cinco pisos e é servido por uma estação de metro. Tem 13 pisos, dos quais seis acima do nível do solo. Aqui poderão encontrar a mais vasta oferta de produtos e serviços em moda, acessórios, casa, tempo livre, desporto, alimentação, produtos regionais. El Corte Inglês. Tudo num lugar único.
38. No final da avenida, num plano superior temos o Mosteiro da Serra do Pilar que em Dezembro de 1996 foi classificado pela UNESCO como Património Mundial. O Convento, há muito extinto, foi construído em 1538 pelos mestres Diogo de Castilho e João de Ruão para albergar os Cónegos Regrantes de Santo Agostinho. Ali instalados no século XVI, foi ocupado pelas tropas de Wellington em 1809 quando planeou o ataque contra a cidade do Porto.
A Igreja (classificada Monumento Nacional) do Séc. XVI, curiosa pela sua planta circular, é coberta por uma abóbada hemisférica, rodeada por varandim e rematada por um lanternim.
No interior salientam-se os trabalhos em talha e imagens setecentistas. Conserva um belo claustro (também Monumento Nacional), circular, com 36 capitéis jónicos, exemplar único em Portugal.
38.a) Encaminhamo-nos agora para o Jardim do Morro. Panorâmica inesquecível das cidades do Porto e de Gaia em qualquer altura do dia, é sem dúvida soberba o ”Pôr-do-sol”.
39. Ao sairmos da avenida, e sobre o nosso lado direito temos a Casa Barbot. Trata-se de um exemplar único de Arte Nova em Vila Nova de Gaia. Da intervenção artística do escultor Alves de Sousa e dos Mestres Baganha e Veloso Salgado resultou uma valiosa moradia do início do Séc. XX.
39.b) O primeiro impacto que se tem do Porto quando se observa a cidade do lado de Gaia, um dos locais com melhor vista para invicta, é o de um renque de casas coloridas, de fachadas voltadas ao Douro que parecem irradiar uma luz própria, mesmo quando a neblina lhes esbate os contornos, como que desmentindo a vocação granítica do Porto. Construído ao longo de muitos séculos, foi a partir do Séc. XI que a urbe cresceu e se consolidou. Chegaram burgueses nobres e comerciantes e datam dessa época alguns dos principais monumentos da cidade Património da Humanidade.
39.c) Resta-nos despedir, agradecendo a todos a vossa preferência, lembrando que o vosso bilhete é válido no circuito CitySightseeing Portugal durante 24 horas após primeira a utilização permitindo um número ilimitado de entradas e saídas. Não deixem de consultar as “Ofertas Promocionais” do desdobrável usufruindo das vantagens apresentadas. Continuação de boas férias, e votos de uma boa viagem de regresso a casa. O nosso muito obrigado.
Translation - Dutch Bezoek aan Porto
1.Dames en heren, we gaan beginnen met het bezoek aan de stad Porto.
De oorsprong van de stad keert terug tot het late bronstijdperk. Er zijn vaasscherven en amforen teruggevonden van Punische oorsprong die dateren uit de 4e en 5e eeuw (V.C.). Daaruit blijkt dat er toen reeds een belangrijke commerciële band bestond met het Middellands Zeegebied. Porto is dus een oude nederzetting, een stad van graniet gebouwd op graniet, barok en romantisch met een prachtig panorama over de rivier Douro.
1.a) We bevinden ons hier bij Jardim do Infante, centraal ziet u het standbeeld van prins Hendrik of Infante Dom Henrique. Beter bekend als Hendrik de Zeevaarder, legde hij de grondslag voor de ontdekkingsreizen en onderscheidde zich bij de verovering van Ceuta aan de Moren.
Op de achtergrond ziet u de Handelsvereniging van Porto, de plaatselijke Kamer van Koophandel en Industrie die in 1842 opdracht gaf voor de bouw van het oude Beursgebouw of Palácio da Bolsa. Daar is nu het hoofdkantoor van deze vereniging gevestigd. Het Palácio da Bolsa is ongetwijfeld een fraai staaltje van de 19e-eeuwse neoklassiek en één van de grote trekpleisters uit de streek die jaarlijks meer dan 200 000 bezoekers ontvangt.
1.b) De straat Rua do Mouzinho da Silveira heeft een dwarsprofiel van meer dan 19 meter en werd aangelegd op het einde van de 19e eeuw. De meeste gebouwen in deze straat dateren uit dezelfde periode.
Het tracé van de straat komt grotendeels overeen met de loop van een vroegere rivier, de Rio da Vila, die daardoor werd omgeleid en nu stroomt door een granieten galerij met een dubbelwandig gewelf. De nabijheid van het São Bento -station heeft ongetwijfeld haar stempel gedrukt op de ontwikkeling van deze buurt. Het heeft vroeger een belangrijke rol gespeeld in de bevoorrading van de landelijke gebieden van Minho en Douro, vooral wat betreft de aanvoer van zaden, landbouwwerktuigen, heiligenbeelden, weegschalen, kurken en nog veel meer.
1.c) Evenwijdig hieraan, aan de linkerzijde, bevindt zich de Rua das Flores, vroeger Rua de Santa Catarina das Flores genoemd. De aanleg van deze straat begon in de 16e eeuw, op een landelijke weg die langs de Rio da Vila liep, tussen de kloosters van S.Domingos e Santo Elói (Lóios). De Rua das Flores is van oudsher bekend als de straat waar goud en zilver verhandeld worden, het is de straat in Porto met de mooiste en rijkste huizen uit de 17e en 18e eeuw, waarvan sommige met een blazoen versierd.
2. De Praça da Liberdade of “Plein van de Vrijheid” heeft sinds haar ontstaan veel namen gehad: Campo da Hortas, Casal de Novais, Largo da Natividade, Praça Nova Das Hortas, Praça da Constituição, Praça Nova, Praça D. Pedro IV, Praça da República.
Het was een ontmoetingsplaats voor politici, schrijvers en artiesten en het is geëvolueerd tot het politieke en sociale hart van Porto. De meest noemenswaardige gebeurtenissen op deze plek waren de opknoping van de liberalen in 1829 (later gerehabiliteerd tot “de martelaren van de vrijheid”) en de uitroeping van de republiek. In 1866 werd het monument ter ere van de liberale koning ingehuldigd, als eerbetoon van de stad aan de koning D. Pedro IV.
2.a) Links kunt u de kerk Igreja dos Congregados bewonderen. Deze kerk werd gebouw op het einde van de XVIII op de plaats waar een kapel stond ter ere aan St. Antonius en die hoorde bij het klooster Convento da Congregação do Oratório. De sobere gevel vertoont invloeden uit de 20e-eeuwse barok en werd versierd met tegels van Jorge Colaço.
2.b) In de onmiddellijke nabijheid bevindt zich het station Estação de S.Bento. Gebouwd aan het begin van de 20e eeuw, op de exacte plaats waar voorheen een klooster stond van benedictijnse nonnen, namelijk het klooster van S.Bento de Avé-Maria. De indrukwekkende stationshal is versierd met meer dan 20.000 tegels, geschilderd door Jorge Colaço, met taferelen uit de Portugese geschiedenis en platteland.
3. Bovenaan deze laan, kunnen we het bronzen ruiterstandbeeld van Vímara Peres onderscheiden. Het dateert uit 1968 en werd ontworpen door Feyo. Het is een eerbetoon aan de stichter van deze stad en veroveraar van “Portucale”, waarvan later de naam Portugal is afgeleid.
3.a) We zijn nu aangekomen in het Terreiro da Sé, een esplanade die wordt afgebakend door de kathedraal van Porto. De Sé dateert uit de 12e eeuw en is in romaanse stijl gebouwd, later werden tijdens de barok wel veranderingen aangebracht. Binnen kan men schilderijen bewonderen van Nicolau Nasoni, het hoofdretabel is uit verguld houtsnijwerk opgetrokken en het sacramentsaltaar volledig uit zilver. Andere barokke elementen in deze kathedraal die zeker een kijkje waard zijn: de tegels in het claustrum, het noordportaal en de indrukwekkende trap die het claustrum verbindt met Casa do Cabido, waar men in de kappitelzaal een prachtig plafond kan bewonderen.
3.b) De bouw van het bisschoppelijk paleis of Paço Episcopal begon in de 13e eeuw, maar er werden na 1770 grondige veranderingen aangebracht op initiatief van bisschop D. Rafael de Mendonça. De architect Nicolau Nasoni wordt aangeduid als de ontwerper van dit paleis, beschouwd als het meest indrukwekkende bouwwerk van de stad. De verantwoordelijke voor de verbouwingen was echter een ander architect, Miguel Francisco da Silva.
4. Op het volgende plein bevindt zich de kerk van Santa Clara, gesticht in 1416 en tijdens de 17e en 18e eeuw verbouwd. Het weelderige interieur draagt onmiskenbaar een barokke stempel. De hoofdkapel en de triomfboog zijn prachtig bewerkt en werden in 1730 uitgevoerd door meester Francisco Miguel da Silva. Het beschilderde plafond van het schip is versierd met stukken houtsnijwerk en rozetten. De muren zijn eveneens versierd met nissen en beschilderde taferelen. Deze kapel is ongetwijfeld een mooi staaltje van het prachtige houtsnijwerk uit de 17e-18e eeuwse joanino-barok.
4.a) Rechts ziet u een kabeltram die het lagergelegen gedeelte van de stad, naast de brug D. Luis I, verbindt met het hogergelegen deel, de Batalha. Deze kabeltram overbrugt een afstand van 281 meter en volgt hetzelfde parcours als de vroegere kabellift die tussen 1891 en 1893 dienst heeft gedaan.
4.b) Meteen links ziet u de brug Ponte do Infante. Deze brug werd ontworpen door ingenieur Adão da Fonseca en is genoemd naar Hendrik de Zeevaarder, die in Porto werd geboren.
De Ponte do Infante werd gebouwd om het bovenste brugdek van de brug D. Luis I te vervangen, omdat deze nu door de ondergrondse wordt gebruikt.
4.c) Verder omhoog kan u de Maria Pia-brug zien, in het Portugees Ponte D. Maria Pia. Deze brug werd door Gustave Eiffel en Seyrig ontworpen, de werken zijn uitgevoerd door Eiffel en de Compagnie de Paris.
5. We komen nu aan op Praça da Batalha. Aan de linkerkant merken we het theatergebouw op, de Teatro Nacional S.João. Het werd gebouwd tussen 1912-1918 op de plaats waar voorheen het bekende operatheater met dezelfde naam stond die in 1908 volledig door brand werd verwoest.
5.a) Midden op het plein bevindt zich het monument ter ere van koning D.Pedro V, ontworpen door beeldhouwer Teixeira Lopes Sr. Op artistiek vlak een sober monument, die vooral de genegenheid van deze stad voor de monarch belichaamt.
5.b) Recht voor ons bevindt zich de kerk Igreja de Santo Ildefonso, die dateert uit de 14e en 15e eeuw, met een barok interieur en een opvallende, met tegels beklede gevel. Deze tegels van Jorge Colaço zijn een uitbeelding van taferelen uit het leven van de patroonheilige van deze kerk.
5.c) De Rua de Santa Catarina is de commerciële hoofdader van Porto. Het is ongetwijfeld de plaats met de breedste waaier aan activiteiten. Je vindt hier het Café Majestic, ontworpen om een sfeervolle Parijse chic uit te stralen die erg in voege was toen het café zijn deuren opende.
Het is een bijzondere plek waar politieke discussies gevoerd werden, hier zochten musici en schrijvers hun muze. Grote figuren uit de Portugese cultuur kwamen hier samen en het is alsof men hun aanwezigheid nog kan voelen.
5.d) Halverwege de straat komen we het Via Catarina Shopping Center tegen, met een uitgebreid aanbod aan winkels en diensten. U vindt er eveneens een aantal restaurants die zijn ontworpen in de traditionele plaatselijke stijl.
5.e) Verderop bevindt zich de kapel van de Zielen of Capela das Almas. Daar kunt u mooie tegelpanelen bewonderen die dateren uit het begin van deze eeuw maar de Portugese tegel uit de 18e eeuw nabootsen. Eén paneel is een afbeelding van de dood van St. Franciscus van Assisi, op een ander bevindt deze heilige zich in het gezelschap van paus Honorius III. Op een ander ziet men de martelingen van St. Catharina.
6. Op het plein Praça D. João I zien we aan de rechterkant een groep bronzen beelden die rusten op een voet uit gepolijst graniet. Het gaat om twee afzonderlijke beelden van paarden die één geheel vormen. Een jongeling probeert een wild paart te temmen.
6.a) En er net naast bevindt zich de Rivoli Teatro Municipal of stadsschouwburg. De structuur van dit gebouw is zodanig ontworpen zodat het kan beantwoorden aan de uiteenlopende wensen van een breed publiek, de ontwerpers en ook de verschillende kunstuitingen.
7. Helemaal boven aan de Laan van de Geallieerden of Avenida dos Aliados, de grootste van de stad, bevindt zich het majestueuze gemeentehuis, de Câmara Municipal. De eerste steen van het gebouw werd in 1920 gelegd en de bouw duurde maar liefst een 50-tal jaar. Het bouwproject vond zijn inspiratie in de architectuur van de grootse gemeentehuizen uit Noord-Frankrijk en Vlaanderen. Het gemeentehuis doet erg denken aan de Vlaamse stijl, met een 70 meter hoge centrale toren en een beiaardklok. Verder omhoog zijn er nog vier portieken, elk op twee Dorische zuilen aan weerskanten, helemaal boven bevindt zich het metalen sluitstuk. Op het balkon zijn er vier standbeelden die de rijkdommen van het noorden van Portugal uitbeelden: het Land, de Zee, de Druivelaar en het Werk.
7.a) De Avenida dos Aliados werd in juni 2006 heraangelegd, de architecten Siza Vieira en Souto Moura waren verantwoordelijk voor de het plan van heraanleg. In het midden van de laan werden een aantal standbeelden behouden: het beeld van de kinderen die een fruitmand op de schouders dragen (Meninos) en dat van het meisje (Menina). Ook het standbeeld van Almeida Garrett is bewaard gebleven, het werd in 1954 ingehuldigd en bleef staan ter gelegenheid van het honderdjarig overlijden van deze bekende dichter uit Porto.
7.b) Op dit plein, de Praça D. Filipa de Lencastre, bevindt zich het hotel Infante de Sagres. Door zijn bijzondere ligging en ook doordat het de enige 5-sterrenhotel is in het centrum van Porto, is dit hotel een must voor liefhebbers van schoonheid, luxe en traditie. Onder zijn gasten telt het dan ook verschillende gekroonde hoofden, presidenten en ander hoog bezoek.
7.c)Het plein Praça Gomes Teixeira is ook bekend onder de naam Praça da Universidade (Universiteitsplein) of Praça dos Leões (Leeuwenplein). De fontein met gevleugelde leeuwen geeft oorsprong aan de meest gebruikte benaming van dit plein. Het werd door de Portugese Watermaatschappij in Parijs besteld en ingehuldigd in 1878.
7.d) Aan de rechterkant bevindt zich de Igreja da Ordem Terceira do Carmo, een kerk in rococostijl, ontworpen in de tweede helft van de 18e eeuw door José Figueiredo de Seixas.
In 1912 werd de zijgevel bedekt met een groots tegelpaneel, naar ontwerp van Silvestre Silvestri en die het schapulier van OLV van de berg Carmel voorstelt. Bovenaan ziet men een wolk die het wonder voorstelt, met OLV omringd door engelen. Het vierkante portaal met religieuze beelden aan beide kanten is zeker het bekijken waard. Aan de bovenkant van het fronton zijn ook prachtige friezen te bewonderen. Binnen in de kerk is vooral het verguld houtsnijwerk interessant, meer bepaald in de laterale kapellen en bij het hoofdaltaar.
7.e) Er net naast hebben we het klooster van de Paters Ongeschoeide Karmelieten of Convento dos Frades Carmelitas Descalços met bijhorende kerk uit de eerste helft van de 17e eeuw. Deze kerk combineert de soberheid van het classicisme met barokke invloeden. Op de eerste verdieping kunnen we afbeeldingen bewonderen van OLV van Carmo, de heilige Dominicus en de heilige Theresa van Jezus. Elk beeld staat in een nis bovenop één van drie opeenvolgende bogen die door Dorische zuilen gescheiden zijn en de ingang van de kerk vormen. Op de tweede verdieping ziet u drie ramen die eveneens gescheiden worden door zuilen. Deze ondersteunen het driehoekige fronton dat de gevel bekroont.
Het interieur werd vernieuwd in de 17e eeuw en versierd met fraaie retabels en preekstoelen uit verguld houtsnijwerk.
8. Door de bijdrage van de talrijke, destijds aanwezige Engelse kolonisten (1790 en 1825) heeft Porto een architectonische evolutie gekend die beïnvloed werd door het neoclassicisme. Deze evolutie heeft haar hoogtepunt gekend met de bouw van het Sint Antoniusziekenhuis of Hospital de Santo António die we nu recht voor ons kunnen zien. De plannen voor het bouwwerk werden in Engeland getekend door John Carr en naar Portugal opgestuurd.
8.a) Ten westen van de tuin Jardim da Cordoaria, in het Campo Mártires da Pátria (wat martelaren der vaderland betekent), bevindt zich het Justitiepaleis. Dit oud gebouw, opgetrokken uit graniet en ontworpen door architect Rodrigues Limas, werd ingehuldigd in 1961. Op de voorgevel van het gebouw, dat uitgeeft op de Jardim da Cordoaria, prijkt een 6 meter hoge Vrouwe Justitia met zwaard en weegschaal, gemaakt door Simões de Almeida.
Aan haar ene zijde is jurist João Pedro Ribeiro afgebeeld, aan de andere staatsman Ferreira Borges.
8.b) Rechts ziet u de oude gevangenis, de Antiga Cadeia da Relação. In 1765 gaf João Almada de Melo de opdracht om deze gevangenis te bouwen. Eugénio de Santos, een gereputeerd medewerker van Marquês de Pombal is verantwoordelijk voor de uitvoering van het bouwwerk, die werd opgetrokken in neoclassicistische stijl. Veel mensen hebben in de donkere kerkers gevangen gezeten, onder hen een aantal beroemdheden zoals José do Telhado en de schrijver Camilo Castelo Branco (cel 12). Vandaag doet het gebouw dienst als cultureel centrum en het hoofdkantoor van het Portugees Instituut voor Fotografie is er gevestigd.
9. Nu zien we recht voor ons het ex-libris van de stad , de toren en gelijknamige kerk van Clérigos: A Igreja e a Torre dos Clérigos. De Italiaanse schilder en bouwmeester Nicolau Nasoni bouwde de kerk in 1732, die één van zijn belangrijkste werken werd en een uitzonderlijke barokstijl heeft. In de hoofdkapel bevindt zich een troon met een afbeelding van de Maagd Maria, een urn met het stoffelijk overschot van Nicolau Nasoni en een ander met dat van de martelaar Sint-Inocentius. De 76 meter hoge toren, een juweel van de barok, werd later gebouwd en heeft een spiraaltrap met 225 traptreden die zeker het lange klimmen waard zijn. Boven wordt de inspanning beloond met een prachtig panorama over de stad.
9.a) Zelfs zonder alle boekhandels in de wereld te kennen, durven we zeggen dat boekhandel Livraria Lello in Porto één van de allermooiste is. De boekhandel opende de deuren in 1906, tussen de aanwezigen bevonden zich enkele bekende mensen, zoals de schrijver Guerra Junqueiro. Dit prachtig gebouw, ontworpen door ingenieur Xavier Esteves in neogotische stijl, laat niemand onverschillig.
9.b) De tuin Jardim do Carregal werd aangelegd in 1897 door tuin- en landschapsarchitect Jerónimo Monteiro da Costa, de toenmalige directeur van de stedelijke groenvoorziening. Het is wellicht de laatste romantische tuin van Porto met 18e-eeuwse kenmerken. De naam is afkomstig van de Carrega, een grassoort die welig groeide langs de oevers van de Rio Frio, een stroom die de velden doorkruiste waar de tuin werd aangelegd.
10. We gaan verder naar rechts en komen bij het museum Museu Nacional Soares dos Reis. Na een grondige renovatie onder leiding van Fernando en Bernardo Távora, werd het museum terug opengesteld voor het publiek op 24 juli 2001. Het Museu de Soares dos Reis was het allereerste museum in Portugal en werd in 1833 door koning D.Pedro IV gesticht. In 1940 wordt het ondergebracht in het Palácio dos Carrancas (letterlijk het Paleis van de Waterspuwers), een patriciershuis uit einde 18e eeuw die later door de koninklijk familie is aangekocht om als woonst te dienen tijdens hun verblijf in het noorden van het land. De permanente expositie in het museum stelt een mooie collectie tentoon van Portugese schilder- en beeldhouwkunst uit de 19e en 20e eeuw. Op de tweede verdieping, in zalen die aan de vroegere woning doen denken, worden vooral stukken uit de kunstnijverheid tentoongesteld zoals aardewerk, porselein, glas, edelsmidwerk, juwelen, textiel en meubels. In de tuin kan men een lapidarium bezichtigen met stukken uit de 16e tot 19e eeuw
11. Het oorspronkelijke Kristallen Paleis of Palácio de Cristal werd gebouwd in 1861 door Thomas Dillen Jones, een Engelse architect . Deze serre werd opgetrokken uit steen, ijzer en kristal, was 150m lang en 72m breed en bestond uit drie kassen. In 1950 werd het afgebroken om plaats te maken voor het huidige sportpaviljoen. Het paviljoen kreeg een nieuwe naam, nl. Rosa Mota. Dit uit eerbetoon aan de Olympische marathonkampioene Rosa Mota die uit Porto afkomstig is. Het is niettemin een opmerkelijk bouwwerk gebleven met prachtige 19e eeuwse tuinen die door architect Emile David werden ontworpen. Door de grote verscheidenheid aan planten en bomen zijn deze tuinen zeker een bezoekje waard.
11.a) We slaan af en komen op het Galiciëplein of Praça da Galiza. Aan onze linkerkant zien we het standbeeld van Rosália de Castro in een mooi groen kader. Het stenen beeld van de Galicische dichteres werd gemaakt door Barata Freyo en in 1954 ingehuldigd.
12. We komen nu aan in Boavista, nog een belangrijke handelsbuurt van Porto.
In deze straat zijn twee grote shopping centra, rechts het Shopping Cidade do Porto, links het Centro Comercial Península, met een ruim aanbod aan winkels en goederen.
12.a) In deze buurt bevindt zich ook de overdekte markt Mercado Bom Sucesso. Deze markt werd in 1949 ontworpen door Fortunato Leal, Cunha Leão en Morais Soares. Ze maakten deel uit van ARS, een bedrijf waar architecten, schilders en beeldhouwers samenwerkten. ARS was verantwoordelijk voor een aantal interessante bouwwerken in Porto.
Drie jaar later, in 1952 werd de markt voor het publiek opengesteld. Dit bouwwerk maakt deel uit van het stedelijk patrimonium en heeft als bijzondere kenmerken de hyperbolische vorm en de grote hoeveelheid ramen. De ramen vormen een glazen strook over de hele breedte van het gebouw, net onder het schelpvormig dak, waardoor het daglicht vrij naar binnen kan vallen.
13. Rechtvoor zien we het rondpunt van Boavista, en het monument aan de Oorlog op het Iberisch Schiereiland (Monumento à Guerra Peninsular).
Zoals de naam het zegt vond deze oorlog plaats op het Iberisch Schiereiland, tussen 1808 en 1814. Portugezen, Spanjaarden en Engelsen hebben zich toen verenigd om de Franse legers van Napoleon te verdrijven. Het monument werd ontworpen door architect Marques da Silva en beeldhouwer Alves de Souza. De werken zijn in 1909 begonnen maar de inhuldiging vond pas in 1951 plaats. Het monument is samengesteld uit een 45m hoog voetstuk met o.a. beelden van artilleriesoldaten eromheen. Een bijzonder detail is de vrouwelijke aanwezigheid in elke groep beelden: in vooraanzicht zien we een vrouw, de Overwinning, als aanvoerster van het volk, in de linkerhand draagt zij de Portugese vlag, in de rechterhand een zwaard. Een zuil op het voetstuk maakt het geheel af, helemaal bovenaan staat een leeuw (symbool voor de Portugese overwinning) die een adelaar (symbool voor het imperium van Napoleon) neerhaalt.
14. Het gebouw waar Casa da Música of Huis van de Muziek is ondergebracht werd ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas. De vorm van dit gebouw wordt vaak met een diamant vergeleken, er zijn 9 verdiepingen en het is voorzien van een groot glasoppervlakte. Er zijn twee zalen waar voorstellingen worden gegeven, het kleine en het grote auditorium met respectievelijk 300 en 1238 zitplaatsen. De VIP-zaal is met Portugese tegels bekleed en wordt als multifunctionele ruimte vooral gebruikt voor sponsoring- of promotieactiviteiten.
15. De Avenida da Boavista (Boavistalaan) is een 10-tal kilometer lang en verbindt het rondpunt van Boavista met Castelo do Queijo (Kaaskasteel). Langs dit parcours zijn er veel mooie, paleisachtige woningen bewaard gebleven die nog steeds bewoond worden. De fabrieken die hier vroeger stonden zijn vervangen door kantoorgebouwen, banken, kwaliteitszaken en tophotels.
16. Aan onze rechterkant zien we voetbalstadium Estádio do Bessa XXI, met plaats voor 30.000 toeschouwers. Hier zijn 3 matches gespeeld tijdens de Europese kampioenschappen Euro 2004. De thuisploeg, Boavista Futebol Clube staat bekend als de ploeg met de rare shirts, ze zijn namelijk zwart-wit geruit. Aanvankelijk heette de ploeg “The Boavista Footballers” en die werd op 01 Augustus 1903 gesticht door jonge Portugezen en Engelsen die in deze buurt woonden. De passie voor het voetbal is hier ontstaan in de Engelse fabriek Graham die vlakbij gevestigd was, waar het personeel vaak voetbalmatchen organiseerde. En net zoals in een Engels stadium, staan de zitplaatsen dicht bij het veld en in een sterk hellend vlak achter elkaar.
17. Verderop aan onze rechterkant ligt een residentiële zone, de Zona Residencial do Foco. Het is een rustige en groene zone met mooie en ruime appartementsgebouwen, de bewoners behoren tot de hogere middenklasse. Er is een 5-sterren hotel en de handelszaken in de buurt bieden waren aan van goede kwaliteit.
17.a) We verlaten de laan en zien aan onze rechterkant het Monument aan de Ondernemer of Monumento ao Empresário, in 1992 gemaakt door José Rodrigues. Het is een geaderde marmaren bol met twee prisma’s van verschillende hoogte (10 en 20 m) en gelijkzijdige grondvlakken. Het geheel wordt nog eens opgesierd met water- en lichteffecten.
18. De Serralves stichting of Fundação Serralves herbergt het Serralves-huis, het park, de tuinen en het Museum voor Hedendaagse Kunst die door architect Siza Vieira werd ontworpen. De stichting bestaat sinds 1989 en is volledig gewijd aan hedendaagse kunst. Het hoofdkantoor bevindt zich in het Serralves-huis (a Casa de Serralves) en doet dienst als uitbreiding van het Museum. De permanente tentoonstelling bestaat uit een verzameling hedendaagse kunst van 1960 tot op heden. Het gebouw wordt beschouwd als een uniek voorbeeld van de Art Déco-stijl in Portugal, het werd ontworpen door architect Marques da Silva. Wat de tuinen van Casa de Serralves betreft, het was de Graaf van Vizela die in 1932 opdracht gaf aan Jacques Gréber voor de aanleg ervan.
19. Het stedelijk park of Parque da Cidade do Porto werd door landschapsarchitect Sidónio Pardal ontworpen. Het is in 1993 voor het publiek opengesteld. Met een oppervlakte van meer dan 80 ha en 8,5 km wandelpaden, is dit het grootste park dat in Portugal in stedelijk gebied werd aangelegd. Er zijn drie grote kunstmatige vijvers die worden gevoed door het grondwater en verschillende bronnen en een boerderij waar biologische groenten worden geteeld. Wat de dieren betreft, zijn er naast de eenden, zwanen en ganzen ook paarden en pony’s in het park
19.a) In dit park staat ook het Paviljoen van het Water, o Pavilhão da Água. Het heeft als doel de mensen te sensibiliseren voor het belang van de zoetwatervoorraden en de bescherming van het leefmilieu. Het is een interactieve ruimte waar de bezoeker aan de hand van 19 verschillende activiteiten uiteenlopende zaken kan meemaken zoals observeren hoe tornado’s ontstaan, muziek componeren, waterstralen met een niet alledaagse vorm bekijken en nog veel meer.
19.b) Aan de linkerzijde zien we nu het Museum van het Papieren Geld (Museu do Papel Moeda) dat behoort tot de stichting Fundação Dr. António Cupertino de Miranda. Hier kan men de geschiedenis van het papieren geld in Portugal ontdekken. Het museum bezit de meest complete verzameling biljetten in het land, exemplaren van al het papieren geld dat ooit in omloop gebracht is, zowel in Portugal zelf als in de vroegere kolonies. Er zijn een aantal unieke exemplaren en ook verscheidene zeldzame stukken.
20. We komen aan bij kasteel Castelo de S.Francisco Xavier do Queijo, beter bekend als Castelo do Queijo (letterlijk Kasteel van de Kaas). Het is een klein, massief kustfort met een boogvormige toegang, waarboven het Portugese wapenschild prijkt. Vroeger was het omgeven door een sloot en voorzien van een ophaalbrug. Volgens de overlevering stond er op de plaats waar het fort werd opgetrokken een ronde rots die op een kaas leek. Castelo do Queijo is erbovenop gebouwd en kreeg zo zijn naam. De stad Port heeft de bouw bekostigd tijdens de Restauratieoorlog in 1661 of 1662.
21. Sint Jan (São João) is het feest van Johannes de Doper (São João Batista) die op 24 juni gevierd wordt. In Europa wordt Sint Jan meer gevierd dan welke andere heilige in juni- João, Juan, Jean, Jan, John, Sean, Iván, deze heilige is op veel plaatsen bekend Maar het is in Porto dat de grootste en populairste festiviteiten ter ere van Sint Jan gehouden worden. Het feest vindt hier plaats op de avond van 23 op 24 juni, werkelijk de hele stad komt op straat, een vrolijke menigte in ware feeststemming die de hele nacht doorviert.
De feestvierders slaan elkaar met een preibloem of een plastic hamertje op het hoofd om het samenhorigheidsgevoel te bevestigen, kopen de traditionele potjes marjolein en doen zich tegoed aan gegrilde sardienen. Er worden veelkleurige papieren ballonnen opgelaten die als kleine zonnen de nachthemel doen oplichten. Een waar volksfeest met de geur van marjolein, citroenmelisse en poëzie, die eenieders hart doet oplichten. Het feest begint in de Ribeira, maar na het vuurwerk verspreiden de feestvierders zich over de hele stad en gaan door tot in de vroege uurtjes.
22. Een van de meest bekende en gefotografeerde plaatsen in Porto is de Pérgola da Foz. Het is een bijzonder plekje bij de zee, overdekt met latwerk. Een adembenemend uitzicht maakt dit tot het romantische plekje bij uitstek en het is dus zeer geliefd bij verliefde paartjes . De cementen balustrade werd rond 1930 gebouwd, ten tijde van de verfraaiingwerken van de Avenida do Brasil. Foz do Douro is de plaats waar de Douro in zee uitmondt maar het staat vooral bekend om deze mooie pergola.
23. Het kasteel Castelo da Foz, ook Forte São João Baptista genoemd, ziet u nu aan de linkerkant. De bouw is in 1570 gestart tijdens het regentschap van D.Catarina, maar pas in 1847 voltooid. Aan de primitieve structuur werden bastions toegevoegd, modernere elementen uit de tijd van de Restauratieoorlogen (1640-1652). Het fort maakte deel uit van een verdedigingslinie langs de kust en stond in voor de het gebied rond de Douro-monding. Binnen in het fort zijn nog overblijfselen van de vroegere kerk die op deze plaats stond, meer bepaald de kerk van S. João da Foz do Douro die bisschop D.Miguel da Silva liet bouwen.
23.a) Op de plaats waar de lange rij palmbomen ophoudt, zien we aan onze linkerkant twee obelisken die in de 18e eeuw door Nicolau Nasoni zijn ontworpen. Later werden deze obelisken geassocieerd met de intrede van de troepen van koning D.Pedro IV in Portugal.
24. Aan de overkant kunt u even later de vuurtoren van de engel Michael opmerken, de Farol de S.Miguel-o-Anjo. Aan de buitenkant is deze vuurtoren vierkant van vorm, aan de binnenkant is het echter achthoekig. Er zijn nissen in de muren en er heeft ooit een 18e-eeuwse barokke altaar gestaan. Boven een raam dat zich aan de rivierkant bevindt, is er een Latijnse inscriptie in de steen gegraveerd. Deze is gericht aan de boten die buitenvaren en zegt " Ik wens jullie allen een behouden terugkeer” Iets verderop staat er het standbeeld van een engel van beeldhouwster Irene Vilar die in 2001 werd ingehuldigd.
25. We naderen Lordelo do Ouro, waar de scheepsbouw in vroegere tijden een belangrijke rol heeft gespeeld. Het is uit de scheepswerven Estaleiros do Ouro dat een machtige vloot is vertrokken om Ceuta aan de Moren te heroveren.
25.a) De brug aan onze rechterkant, de Ponte da Arrábida, was de tweede brug bestemd voor het gewone wegverkeer. Ingenieur Edgar Cardoso was de ontwerper van deze brug en ook de verantwoordelijke voor de uitvoeringswerken. De Ponte da Arrábida, een gebogen brug uit gewapend cement, met een dek van 615m lang en 27m breed, werd in 1963 ingehuldigd en is één van de langste in zijn soort. Bij de bouw werden 20.000 ton cement en ongeveer 59.000m3 gebruikt.
26. Aan het begin van laan Alameda Basílio Teles bevindt zich links het trammuseum (Museu do Carro Elétrico). Het museum is op 18 mei 1992 geopend in een gebouw die dateert uit 1915. Het is één van de mooiste museumruimtes in zijn soort op wereldvlak. Het beslaat een oppervlakte van ongeveer 100m2 waar de mooiste en oudste tramvoertuigen uit de voorbije decennia kunnen bewonderd worden.
26.a) We slaan linksaf en vlak bij het begin van Viaduto do Cais das Pedras, bevindt zich de kerk van Massarelos (Igreja de Massarelos). Deze is gebouwd op de plaats van een kapel uit 1394 waar S.Pedro Gonçalves Telmo, de patroonheilige van de matrozen, vereerd werd. Er is aan de buitenkant van de hoofdkapel een prachtig tegelpaneel waar de patroonheilige en Hendrik de Zeevaarder samen afgebeeld staan. Dit paneel is geïnspireerd op een werk van de schilder Mendes da Silva.
27. Op het einde van het viaduct opnieuw naar links en we bevinden os bij het Museum van de Portwijn: o Museu do Vinho do Porto. Het is geen museum over de druivelaar en de druiventeelt maar wel over de wijn en de invloed die het verhandelen ervan heeft gehad op de evolutie van de stad. Het gebouw op zich is het bekijken waard maar het zijn de wijnkelders zelf die hier de hoofdrol spelen, met verschillende soorten port afkomstig uit de Alto Douro, de bergachtige streek aan de bovenloop van de Douro.
27.a) Aan onze rechterkant zien we nu het Douanegebouw of Alfândega do Porto. Door de Franse architect Colson ontworpen en in 1869 ingehuldigd, staat dit gebouw op het voormalige rivierstrand Miragaia. Het werd uitgerust met de nodige infrastructuur voor het behandelen van goederen zoals stapelhuizen, spoorweg en draaiplatformen om het werken met de kranen en de doorvoer te vergemakkelijken. Het spreekt voor zich dat de huidige functie van het gebouw niet meer dezelfde is: het Transport- en Communicatiemuseum is er ondergebracht, ter plaatse worden culturele en officiële evenementen georganiseerd en congressen gehouden.
28. Aan onze linkerkant en helemaal boven ligt de Igreja de S.Francisco. Er zijn in Portugal weliswaar oudere, mooiere en grotere kerken, maar deze Sint Franciscuskerk is vooral bekend om de weelde aan verguld houtsnijwerk uit de 17e en 18e eeuw.
28.a) Op de hoek aan het kruispunt van Rua Infante D.Henrique zien we aan onze linkerkant de Feitoria dos Ingleses. Dit voormalig Engels handelspost werd volgens het plan van consul John Whitehead tussen 1785 en 1790 gebouwd. Het moest als vergaderplaats dienen voor de Engelse zakenlui die in Porto verbleven. Aan de voorgevel ziet u een zevental bogen waarlangs men het portiek met zuilengalerij kan bereiken. De hoofdverdieping heeft hoge ramen met balkons en is versierd met frontons, aan de bovenverdieping werd een balustrade aangebracht.
28.b) Het plein aan onze rechterkant is de Praça da Ribeira, consul Whitehead heeft hier ook zijn bijdrage geleverd: het was zijn voorstel om hier een zuilengalerij te bouwen. Het plan werd afgeblazen en slechts een aantal overgebleven elementen aan de westkant en de fontein herinneren er nog aan. Deze plek is ongetwijfeld het visitekaartje van de stad.
28.c) Op het einde van deze tunnel kunt u aan de linkerkant het paneel van Ribeira Negra bewonderen. Dit muurpaneel uit aardewerk is door Júlio Resende gemaakt en in 1987 ingehuldigd. Het stelt de typische aspecten voor van het dagelijkse leven in deze zone.
29. De brug Ponte D. Luis is ongetwijfeld de mooiste en bekendste van Porto. Ontworpen door de Belgische Ingenieur Theophile Seyrig (een medewerker van Gustave Eiffel), de brug werd ingehuldigd op 31 december 1886.
29.a) We rijden Vila Nova de Gaia binnen en staan meteen oog in oog met de portwijnkelders. De bouw van deze kelders is in de 18e eeuw begonnen, maar hier wordt nog steeds portwijn bewaard zodat het jarenlang kan rijpen om zijn natuurlijke smaak en andere eigenschappen tot hun recht te laten komen. Daarna wordt de wijn gecatalogeerd en verkocht. De kelders zijn open voor het publiek, men kan er vanzelfsprekend wijn proeven maar ook veel interessante zaken vernemen over de streek waar de druiven gekweekt worden, het productieprocédé en de evolutie van portwijn doorheen de tijd.
30. Aan onze rechterkant zien we de rivier waar een aantal pittoreske Rabelos (ploegstaartboten) aangemeerd staan. Voordat moderne transportmiddelen hun intrede deden zakte de kostbare port de Douro-rivier af om in Vila Nova de Gaia te worden ontscheept en opgeslagen te worden in wijnpakhuizen.
31. Naast de traditionele Barcos Rabelos is er in 1995 een ander type vaartuig ontwikkeld, ditmaal bedoeld voor toerisme. Er worden riviercruises aangeboden van één of meerdere dagen langs de Douro, maar een minicruise om vanop het water de bruggen en de stad te bewonderen is ook mogelijk. U kan voor deze Cruzeiro das Pontes inschepen in Gaia of aan de Cais da Ribeira.
32. Na veel tientallen jaren te hebben gediend voor havenactiviteiten, is de kaai van Gaia een nieuw leven beschoren als animatie- en ontspanningsplaats. Deze verandering maakte deel uit van de modernisering en herwaardering van het historische centrum van Gaia en heeft de band van de stad met de rivier nog nauwer aangehaald.
32.a) Recht tegenover de kade van Gaia bevindt zich het gebouw van het Corpus Christi- klooster die dateert uit de 16e eeuw. Er werden tijdens de 18e eeuw veranderingswerken uitgevoerd, maar het klooster heeft daardoor niet aan pracht moeten inboeten. Er zijn zowel op historisch als op artistiek gebied unieke stukken aanwezig: de achthoekige barokke kapel met koepel en het hoogkoor met 49 verschillende olieschilderijen, het standbeeld van S. Domingos de Gusmão uit de 14e eeuw en een prachtig kruisbeeld.
33. Rechts hebben we de kapel van Nossa Senhora da Piedade uit begin 20ste eeuw, met de verhoogde ingang iets boven straatniveau als gevolg van de “cheias” of overstromingen door het rijzende water van de Douro.
33.a) Een eerste indruk die we van Porto krijgen als we vanuit Gaia naar de stad kijken zijn de rijen gekleurde huizen met de voorgevel naar de rivier gericht. Ze stralen een eigen licht uit, zelfs wanneer er mist hangt en de contouren van de granietstad vervagen. De totstandkoming van Porto is over honderden jaren verspreid, maar vanaf de 11e eeuw is de stad beginnen groeien en vorm krijgen. Toen hebben welstellende burgers en handelslieden zich hier gevestigd, uit die tijd dateren ook een aantal belangrijke gebouwen die horen tot het Patrimonium van de Mensheid.
34. Onze tocht rond het historisch centrum van stad Gaia is nu bijna afgelopen, we hebben gezien dat de grote meerderheid van de Portkelders zich in dit gebied bevindt.
35. Rechts aan het kruispunt ziet u het huis van beeldhouwer António Teixeira Lopes, nu ingericht als museum. Het gebouw dateert uit eind 19de eeuw en werd ontworpen door architect José Teixeira Lopes, broer van de eigenaar. Het huis met bijhorende inboedel werd op 18 maart 1933 door de kunstenaar aan de gemeente Vila Nova de Gaia geschonken. Daar zijn bijna alle originele werken uit zijn carrière te bewonderen, beelden uit gips, marmer of brons en een mooie collectie schetsen.
36. Net voor we aankomen bij Avenida da República, ziet uw aan de linker kant het gemeentehuis van Vila Nova de Gaia. Het is een ganieten gebouw uit begin van vorige eeuw, met ronde vormen en invloeden uit de renaissance.
37. We zijn nu aangekomen bij El Corte Ingles. Dit grootwarenhuis dat zich in de hoofdstraat van de gemeente bevindt, is ondergebracht in een groot gebouw waar steen en glas elkaar afwisselen. Het telt 13 verdiepingen waarvan 6 bovengronds en beschikt over duizend overdekte parkeerplaatsen verdeeld over 5 niveaus en een metrostation. Hier wordt een uitgebreid gamma producten en diensten aangeboden: mode, accessoires, huishoudelijke artikelen, vrije tijd, sport, voeding, streekproducten. Bij El Corte Ingles, vindt u alles onder één dak.
38. Op het einde van de Avenida, zien we het hogerop gelegen klooster Mosteiro da Serra do Pilar, dat in december 1996 door de Unesco werd geklasseerd als werelderfgoed. Het klooster dat sinds lang niet meer werd gebruikt, is in 1538 door bouwmeesters Diogo de Castilho en João de Ruão opgetrokken om de kanunniken van de orde van Sint -Augustinus in onder te brengen. De geestelijken hebben er hun intrek genomen in de 16de eeuw en de instelling is blijven bestaan tot 1809, toen werd het bezet door de troepen van Wellington die op dat ogenblik zijn inval in Porto aan het plannen was.
De kerk maakt deel uit van het nationaal erfgoed en dateert uit de 16de eeuw. Het is bijzonder door haar ronde vorm, het bolvormige koepeldak met balustrade en een daklantaarn als bekroning van het geheel. Binnen in de kerk wordt de aandacht van de bezoeker getrokken naar het mooie houtsnijwerk en de 17de eeuwse beelden. Het ronde claustrum met 36 ionische zuilen, is uniek in Portugal en maakt ook deel uit van het nationale erfgoed.
38.a) Wij begeven ons nu naar de Jardim do Morro, een uitgelezen plaats om van het panorama te genieten. Hier heeft u op elk moment van de dag een onvergetelijk uitzicht over Porto en Gaia, maar bij zonsondergang wordt het een uniek schouwspel.
39. We verlaten nu de Avenida, rechts bevindt zich het Barbot-huis. Dit gebouw werd begin 20ste eeuw opgetrokken en is een uniek voorbeeld van Art-Décostijl in Vila Nova de Gaia,. Beeldhouwer Alves de Souza en meester-ambachtslui Baganha en Veloso Salgado waren de verantwoordelijke voor dit project.
39 b) Vanuit Gaia hebben we het beste zicht over de stad Porto, onze aandacht wordt getrokken door de rijen gekleurde huizen, met de voorgevel naar de rivier gericht. Ze stralen een eigen licht uit, zelfs wanneer er mist hangt en de contouren van de granietstad vervagen. De totstandkoming van Porto is over honderden jaren verspreid, maar vanaf de 11e eeuw is de stad beginnen groeien en vorm krijgen. Toen hebben welstellende burgers en handelslieden zich hier gevestigd, uit die tijd dateren ook een aantal belangrijke gebouwen die horen tot het Patrimonium van de Mensheid.
39. c) Hier nemen we dan afscheid. We willen u graag bedanken voor uw aanwezigheid op deze rondleiding en herinneren u eraan dat uw ticket bij CitySightseeing Portugal tot 24u na ontwaarding geldig blijft, met een onbeperkt gebruik gedurende deze periode. Vergeet onze folder niet te raadplegen voor andere interessante aanbiedingen. We wensen u een fijne vakantie verder en een behouden terugkeer naar huis. Dank u wel en tot ziens!
Expertise