Off topic: Alles blijft, alles verandert … alles blijft veranderen! Beste wensen voor 2011 Thread poster: Henk Peelen
|
|---|
Henk Peelen 
Netherlands
Local time: 04:43
Member (2002)
German to Dutch
+ ...
SITE LOCALIZER
Jammer dat we dit jaar .... eh ik bedoel verleden jaar, twee collega’s verloren, Margreet en Herman. Het leek me goed een fotomontage te maken die enigszins aan Herman is gerelateerd.
http://www.youtube.com/watch?v=qV0bbLu8Jfw
http://www.youtube.com/watch?v=8YUnRv5m6qE
Herm... See more Jammer dat we dit jaar .... eh ik bedoel verleden jaar, twee collega’s verloren, Margreet en Herman. Het leek me goed een fotomontage te maken die enigszins aan Herman is gerelateerd.
http://www.youtube.com/watch?v=qV0bbLu8Jfw
http://www.youtube.com/watch?v=8YUnRv5m6qE
Herman en ik spraken dezelfde taal, Ede’s taal. We zijn namelijk beiden in Ede geboren en opgegroeid en waren soort van “koude” achterachterneven. Behalve (ex-)Edenaren spreekt niemand Ede’s taal, op een na: Ede Staal uit Groningen. Dichter, liedjesschrijver, zanger / cabaretier Ede Staal spreekt zijn eigen taal en tegelijk Margreet’s taal: Gronings. Daarom heb ik een fotomontage gemaakt op muziek van Ede Staal. De laatste keer dat ik Herman aan de lijn had (januari), hadden we het over streektalen en over het typische verschijnsel dat het Gronings, in mijn ogen een “harde” taal, een soort zachte g heeft.
http://www.youtube.com/watch?v=d4djvU5OqhI
(“genoat” is Gronings voor garnaal).
En ook over de schilderachtige manier waarop Ede Staal het leven beschreef “Credo, mien bestoan” (Credo, mijn bestaan):
http://www.youtube.com/watch?v=wF0Qwwb7Q64
http://www.edestaal.nl/pagina.php?titel=Teksten&pagina=&menuid=5&nr=6#Credo - Mien bestoan
Ik wait, der is n tied van komen,
En ook n tied van goan,
En alles wat doar tussen ligt,
Ja, dat is mien bestoan.
(Net als kamerlid boer Koekoek uit Ede wanneer hij in de jaren 70 bij de koningin op audiëntie gaat. Bij het begroeten zoent hij Juliana op de linkerborst, ze overleggen een tijdje en wanneer hij afscheid neemt, zoent hij de koningin op de rechterborst. “Maar, Hendrik toch,” zegt de koningin verbaasd “waarom doe je dat, man”. “Heel eenvoudig,” zegt Hendrik Koekoek “dat staat in de bijbel: er is een tied van kommen en een tied van goan”).
What’s in name!
Ede Staal past perfect bij een herinneringsprojectje voor Herman, hij sprak niet alleen onze taal, Ede’s taal, hij was een vertaalcollega, docent Engels in het middelbaar onderwijs en leerde er nog veel meer: Duits, Deens, Oost-Fries en voorzichtig Chinees. Ede Staal is, net als onze collega’s, ook veel te jong overleden. Een derde reden waarom ik de muziek van Ede gebruik voor dit projectje omdat Ede erg gevoelig was en in mijn ogen heel vaak verwijst naar zijn jonge sterven en de overgang van het zichtbare naar het eeuwige. Ik heb links en rechts eens wat mensen aangeschoten met die vraag en eentje vuurde gelijk terug “kan niet, Ede was atheïst, ben ik ook en ik heb Ede goed gekend. Hij zou nooit verwijzingen opnemen die aan de bijbel zijn ontleend. Moet dan volledig onbewust zijn geweest.” Dat betwijfel ik, de meeste kunstenaars houden van een breed pallet aan kunstjes die ze in hun kunstwerk verwerken en die bij nadere bestudering voor de waarnemer zichtbaar worden. Onbewust kan wat mij betreft ook, omdat volgens mij sowieso alles en iedereen in het universum een plaats en voorbestemming heeft. Sommige mensen houden het wel degelijk voor mogelijk dat Ede zijn publiek voor schatzoekers hield. Iemand opperde dat het woorddeel ziel in “d’ Hoaven van Delfziel” niet als sluis naar de eeuwigheid maar gewoon als ziel moest opvatten. In ieder geval omvatte Ede’s taal veel beeldtaal, neem zijn afwijzing van een platencontract bij een grote maatschappij
“In zo`n muzikale legbatterij, waar ik de grootste eieren moet leggen, kan ik niet werken. Bij muzikale rui, als het niet allemaal gaat zoals zij het willen, wacht je het lot van de soepkip.”
Een dergelijke afwijzing van “grootkapitaal” vind je volgens mij ook in het liedje over één van zijn woonplaatsen, het Oost-Groningse Nieuw Statenzijl “Nij Stoatenziel”:
Nij Stoatenziel, veur wel de rust en roemte wil,
Doar stait het tij en sums de tied nog even stil.
En bie leeg woater spaigelt Dollerd zich in t sliek,
Ik vermoed de volgende verwijzingen:
Stoaten = Verenigde Staten
Dollard = Amerikaanse dollar
spaigelt zich in ’t sliek = is gelijk aan slijk, in feite onbetekenende troep
Kortom, een typisch Oost-Groningse afwijzing van geld en de VS, keurig in de vorm van Groninger mystiek!
Hebben ze in Saudi Arabië hun verkiezingen voor Miss Tica ( http://headlines.nos.nl/forum.php/list_messages/16636 ), in Groningen hebben we onze verkiezingen voor Miss Tica / Mister Ie: http://www.rtvnoord.nl/radio/muziek_ag2010.asp
Nou, wie zou nog durven zeggen dat het noorden achterloopt?
De meeste mensen hebben niet door wat het leven zegt en wat ik zeg, zou Ede kunnen bedoelen, ook in zijn melancholische liedje over de transformatie van “d ‘ol boerderij” naar “een fabriek, alleen nog maar versteende romantiek”:
“De mainsten waiten nait woar ’t aan ligt
dij lezen kraant en nooit ’n gedicht.”
Ik vermoed dat de meeste liedjes (misschien ook wel allemaal) van Ede Staal een betekenis hebben. Vaak over de loop van de natuur (zwaluwen die wegtrekken, het donkerder worden in de herfst) en over doodgaan. Twee redenen waarom dat goed zou kunnen.
1) Groninger karakter. Saksen verwijzen volgens mij vaak naar de natuur en met name Groninger zeggen de dingen vaak op een manier die voor een “Hollander” niet zo duidelijk is, bijvoorbeeld het gebruik van de stijlfiguur litotes ( http://nl.wikipedia.org/wiki/Litotes ): “kon slechter” klinkt voor een niet-Groninger als “net voldoende” en wordt zo mooi onwetend gehouden, want het betekent “optimaal”. Een Groninger overziet het hele spectrum, refereert aan de andere kant van het spectrum dan het onderwerp en zegt dan dat je het daar niet moet zoeken. De Groningern praat ook graag “op afbetaling”, men houdt zich op de vlakte “zou kunnen, je weet maar nooit” en pas na verloop van tijd zie je de maatschappelijke context waarin het gesprek heeft plaatsgevonden, wat een uitspraak betekent en hoe het resultaat ervan uit het substraat van de maatschappelijk context langzaam naar boven komt:
t Liekt zo mooi, dat laand mit aal zien kleuren,
Ze stoanen in blui: t is lila, roze en wit,
As bie haarfstdag de luchten zwoarder worden,
Din gaait allinneg nog om wat der onder zit.
De Groninger is zwaar en gelaagd: klei, zand, zavel en dan de favoriet van de Groninger, dubbele bodems: klapklei (klei onder veen: vroeger tilde de zee bij vloed het veen op en zette onder het veen klei af), knipklei (veen onder klei: veen die niet werd opgetild, maar waar de zee bij vloed gewoon overheen ging en klei er bovenop afzette): even gevarieerd en productief als de ziel van een Groninger, het duurt alleen even voordat je weet waar je aan toe bent en wat je eruit moet halen en hoe je de gelaagde structuur niet moet verstoren.
2) Ede werd in 1941 geboren en had een zware jeugd. Zijn zorgzame vader speelde viool en was dichter en schoolmeester, maar in de oorlog ook NSB-er en moest daar tussen 1945 en 1957 twaalf jaar voor “zitten”. Dat was een hachelijke zaak, het recht kreeg weliswaar zijn loop, maar de geweren van de kampbewakers hadden er ook een en die was dichter bij de dichter dan de rechter en hoewel de geweerloop ook rechter was dan de rechter, wist je maar nooit waar dat op uitdraaide. Daarnaast maak je in Friesland en Groningen best kans voor het inburgeringexamen te slagen, zolang je overovergrootvader of iemand korter in de geslachtslijn maar geen NSB-er was of (ietsje minder erg, maar nog steeds onvergeeflijk) “Hollander” of “Nederlander”. Een kennis uit Rotterdam kwam ooit in een Gronings dorp wonen en toen de monteurs van de keukenapparatuur merkten dat hij hen niet goed verstond, klonk het verbaasd “Ooooooh, je bent een Nederlander?”. Na een tijdje aandringen wilden ze dan toch nog schoorvoetend toegeven dat ze dat zelf eigenlijk ook waren. Ik geloof dat Ede bij het weergeven van de Groninger aard en cultuur, zijn artistieke uitingen en zijn “vertellingen” graag in de voetstappen van zijn cultureel ontwikkelde vader en vertellende schoolmeester liep. Maar het feit dat dezelfde Groninger cultuur wat moeite had met zijn vader die tussen het 5e en 16e levensjaar buiten beeld was en luchtfietsen niets voor Ede was, hield hij liever een soort zuiver, voor andere mensen onzichtbaar, einddoel voor ogen in plaats van het spoor helemaal bijster te raken. Niets Mussert of Moskou, gewoon Martinitoren! Aan schat- en spoorzoekers de taak om de taalkundige juweeltjes van verletterde emoties terug te transformeren tot wegwijzers. Daarom ging Hanky Panky op zijn fietsie eens op een zonnige middag naar de bibliotheek aan de voet van de Martinitoren toe en haalde daar wat Staalen zenuwen uit de platenbak. Ede was een zeer gevoelige man en ik vermoed dat hij zijn dood al voelde aankomen en dit in combinatie met ouderlijke zorg in zijn liefde voor Groningen sterk in zijn liedjes heeft verwerkt. Ik heb twee fotomontages van ieder twee liedjes gemaakt. Alle vier zijn ze gezongen door bluegrassgroep “De Stroatklinkers” en het vierde liedje is trouwens niet van Ede Staal, maar van de klinkers zelf! Toegiftje voor degenen die het allemaal klinkklare onzin vinden.
A) “Veujoar in de kop” en “Nijjoarsdag Kwart Noa Twaalven”, alle tekst van Ede Staal
B) “De hoaven van Delfziel” (Ede Staal) en “Zundags in Termunten” (Bob Heidema van de Stroatklinkers)
A) Lente en herfst van het leven: voldoening
Liedjes: “Veujoar in de kop” en “Nijjoarsdag Kwart Noa Twaalven”
Veujoar in de kop
1
De boeren vlaigen over t laand,
Op klaai, op zoavel en op zaand,
Want elk en ain het t veujoar in de kop.
k Heb mien sjelötten der aal weer in,
k Bin nooit zo loat, da's mie te min,
Want elk en ain het t veujoar in de kop.
2
De koater met zien dikke kop,
Die springt ter mor weer bovenop,
Dus moezevangers heb ik straks genog.
Op bozzem stoan de waalze bonen,
En Gittje is kwoad want dij wil schonen,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
3
De boeren zaaien de eerste baiten,
Mit Poaske goan we neuten schaiten,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
Ons jong dij in slootwale zit,
Dij vangt zien eerste kikkerrit,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
4
Oet Sodem kwam n envelop,
Doar ston t woord 'belasten' op,
Ik wer glad kèl, ik docht dat kost mie centen.
Ik muik hom open, las hom vlug,
Verdold - ik kreeg nog wat terug,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
5
Wat hevve lekker stamppot had,
Mor leeg is nou t sniebonenvat,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
De klaaier worden op t wasrek hongen,
En guster het n liester zongen,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
6
Mien ootje kocht zich n nij gebit,
Omdat heur ol' nait goud meer zit,
En wie wollen van gerabbel wel es òf.
De zun die stekt, de lucht is blauw,
Wie goanen weer noar de zummer tou,
Want elk en ain het veujoar in de kop.
Ad 2: Ede had een typisch Gronings fors hoofd en daaraan flinke oren, dus die kater met die dikke kop is hij zelf. Muze in muzevangers kun je ook zien als de muzen waar het woord muziek van is afgeleid, zodat de muzevangers de 12 oren van zijn zes kinderen zijn. 12 is een symbolisch, misschien wel volmaakt getal in bijbel, tijdrekening, muziek en veel meer. In Nederland rijmt het Groninger woord voor zwaluw, zwaalf op twaalf. Misschien wel het enige woord.
Woordenboek: bozzem = schoorsteenmantel; neuten schaiten = walnoten schieten; Sodem = Winschoten (Joden uit het oosten vonden het maar een zooitje, van daar Sodom (en Gomorra); ootje = oma.
Nijjoarsdag Kwart Noa Twaalven
1
Tied vlugt veurbie
as ’t wotter bie mie deur de klinzebak.
Zummer dij glee
deur mien handen as fien zaand aan de zee.
2
Toun kwam haarfsdag
en ik zag aan de zwaalfkes dat ’t eerns was.
’t Laand was a aaid en aal plougd
winterwaait op ’t gewas.
3
Ik wens die veul haail, ik wens die veul zegen
en kom in gedachten gezichten weer tegen.
’n Foto op bozzom,
nijjoarsdag kwart noa twaalven.
4
Ik wait dat het deur gaait,
de tied nooit es stil staait.
Din vroagen de kinder,
hoeveul eulibollen bin der?
Din wait ik dat ’t goud is,
nijjoarsdag kwart noa twaalven.
5
Tied vlugt veurbie
as ’t wotter bie mie deur de klinzebak.
Zummer dij glee
deur mien handen as fien zaand aan de zee.
6
Toun kwam haarfsdag
en ik zag aan de zwaalfkes dat ’t eerns was.
’t Laand was a aaid en aal plougd
winterwaait op ’t gewas.
7
Ik wens joe veul haail, ik wens joe veul zegen
en kom in gedachten gezichten weer tegen.
’n Foto op bozzom,
nijjoarsdag kwart noa twaalven.
8
Ik wait dat het deur gaait,
de tied nooit es stil staait.
Din vroagen de kinder,
hoeveul eulibollen bin der?
Din wait ik dat ’t goud is,
nijjoarsdag kwart noa twaalven.
Net als in het liedje “De hoaven van Delfziel” zie je hier dat een bepaald patroon twee keer wordt ingevuld. Dat duidt volgens mij op een definitieve beslissing (bijbel: Genesis 40 en 41, steeds “dubbele dromen” volgens gelijk patroon. In Genesis 41:32 “En aangaande, dat die droom aan Farao ten tweeden maal is herhaald, is, omdat de zaak van God vastbesloten is, en dat God haast, om dezelve te doen.” Of op zijn grunnegs “Dat farao twijmoal t zulfde dreumde, betaikent dat dizze zoak bie God vaststaait. God zel t haile gaauw doun.”. In het liedje zie je twee keer hetzelfde, op 1 woord na: die versus joe. die is lijdend voorwerp, joe is onderwerp (die ~ Engels thee, Duits du). Ik vermoed dat Ede bedoelt dat hij “het stokje doorgeeft” aan de luisteraar. Vind ik mooi. Ooit hadden we het op de Groninger vertalerborrel over het milieu: “5 voor 12” waarschuwde iemand, “3 voor 12” zegt een tweede; “het is al 12 uur” volgens de groenlinksers. Ede zit aan de andere kant van het spectrum: kwart over 12. “We beginnen gewoon opnieuw”. Maar nu het liedje: volgens mij gaat het inderdaad over vergankelijkheid. Net zoals hij veel van zijn vader hield en leerde, denkt hij dat zijn zes kinderen met hun 12 muziekvangende oren via hun vraag naar het aantal oliebollen hun bereidheid te kennen hebben gegeven het mysterie te ontdekken, het stokje over te nemen, het gezaaide verder te ontwikkelen en hem niet te vergeten.
Woordenboek: klinzebak = verbindingsbak onderaan de regenpijp. Zwaalfkes = zwaluwen. Aaid en plougd: geëgd en geploegd (winterklaar gemaakt). Winterwaait = wintertarwe (Engels wheat, Duits Weizen). Goud = goed.
Ad 1 en 5: ongemerkt glijdt het leven voorbij.
Ad 2 en 6: het einde nadert; wintertarwe wordt gezaaid (bijbel: de graankorrel moet eerst sterven alvorens vrucht te kunnen dragen). Alles keurig voor elkaar.
Ad 3 en 7: na de lente, zomer en herfst is het nu winter: overdenken van het afgelopen jaar / leven, denken aan mensen, ook degenen die er niet meer zijn (foto op de schoorsteenmantel). Maar ook: Ede neemt niet alleen afscheid van het jaar, maar ook van de 12 muziekoren, zijn kinderen.
Ad 4 en 8: hij ziet zijn einde naderen, maar de wintertarwe is gezaaid. Maar het was niet voor niets: de kinderen willen graag meer weten en in de onzichtbare voetsporen van pa en opa verdergaan. Wat wil je nog meer? Dan is het goed! Mijn zegen heb je!
B) Herfst en lente van het leven: wens om onzichtbaar verder te leven
Liedjes: “De hoaven van Delfziel” en “Zundags in Termunten”
De Hoaven van Delfziel
1
De Noordzee lag te sloapen,
Wie kwamen terug oet Kiel,
En in de verte zag ik,
De kroanen van Delfziel.
2
De zun glee langzoam onder,
Asof e in t wotter viel,
En alle meeuwen zongen,
Wie goan weer noar Delfziel.
3
k Heb overaal al zwurven,
En voak zo'n zet van hoes,
Ik ken de krougen oet mien kop,
Mor naargens vuil k mie thoes.
4
Al snaren ze over Hamburg,
Hou goud dat t doar beviel,
Ik wil t laifst veur anker,
In d'Hoaven van Delfziel.
5
De loods dij bleef mor proaten,
t Viel hom hail nait op,
Ik docht nait meer aan boakens,
k Haar aans wat aan de kop.
6
De TM 47,
Was ook op weg noar hoes,
En schipper stak zien haand op,
Vanoavend bivve thoes.
7
k Heb overaal al zwurven,
En voak zo'n zet van hoes,
Ik ken de krougen oet mien kop,
Mor naargens vuil k mie thoes.
8
Al het mien boot gain stuurhut,
Gain mast en ook gain kiel,
Ik wil mit die veur d'anker,
In d'Hoaven van Delfziel.
Ad 1: gaat over het levensscheepje: uit Kiel vertrekken = ruggengraat verliezen: onthechten. Verte: vaag gezicht op de “andere wereld”. Delfzijl: delven = graven, dus delf = graf, zijl = sluis: Delfzijl = graf, maar ook de sluis naar de andere wereld, de eeuwigheid. Voor anker gaan in de haven = definitieve rustplaats vinden. Kruis lijkt van opzij op een kruis. Kortom, onthechten en op weg naar een graf met een kruis erboven.
Ad 2: Bron van warmte en kleur / onderscheidingsvermogen / leven zinkt weg / smelt samen met de slapende zee (eeuwigheid). De meeuwen wijzen de weg: alles wijst op het einde, een definitief Thuis, de andere kant van het graf.
Ad 3 en 7: Kroeg = gemeenplaats (gemene plaats). Ede voelde zich niet thuis bij gemeenplaatsen, liever origineel en “zuiver” dan algemeen en beroemd.
Ad 4: Gezeur over grote steden met hun pronkzucht en slechte buurten vol verleiding en ontrouw interesseert Ede niets. En vooral ook; hij plaatst de vaderlijke, zorgzame kwaliteiten van zijn vader, vaderland en geliefde provincie mijlenver boven het gezeur over de tweede wereldoorlog! Tevens probeert hij hiermee de motivering van zijn vader, die naar zeggen uit ontzag voor de Germaanse cultuur NSB-er werd en geen echte nazi was, te “zuiveren”: “goede” delen van de “slechte” scheiden.
Ad 5: Idem, het raakt Ede niet wat de mensen achter zijn rug om allemaal zeggen. Hij heeft zijn hele leven al tussen de piketpaaltjes van etiquette, recht en emoties door moeten laveren, heeft een antenne voor allerlei dingen en nooit de haven uit het zicht verloren.
Ad 6: TM47 = code op vissersboot, waarbij TM voor Termunten staat en 47 een volgnummer is. Munt = geld en 47 wijst op 4711 (eau de cologne: opmaak en opsmuk. Met andere woorden: maak je niet druk om geld of uitstraling, dat is net zo min eeuwig als je leven, ze vergaan met ons, of ook “rijk of arm, allemaal naar eenzelfde plek”. “bie leeg woater spaigelt Dollerd zich in t sliek” (het grote geld is slechts slijk der aarde)
Ad 8: Ede heeft ondertussen Hamburg, Termunten en eigenlijk de hele wereld, links laten liggen en heeft niets meer: geen stuur, ruggengraat of mast, eigenlijk geen echt schip, alleen maar een levensschip waarvan het stoffelijk omhulsel is vergaan, maar wel in Haven aankomt (let op: Hoaven met een hoofdletter). Sluis: enge poort die uitsluitend het zuivere doorlaat, alleen eeuwige liefde. Anker: teken van hoop en vastheid. Die “die” (u, jou) is vermoedelijk zijn vrouw (rozen verwelken, schepen vergaan, maar onze liefde blijft eeuwig bestaan), maar ook iedere luisteraar van dit liedje.
Einde verhaal? Welnee, terwijl het levensscheepje naar de graf-sluis gaat, koopt bij de geld-sluis Termunterziel net zijn bandgenoot en vriend Bob Heidema een haring met uitjes (heern met siepeltje derbie) van de schipper van de TM47.
Zundags in Termunten
1
Als ik in Termunten loop
wait ik zeker dat ik er een koop
een heern met een siepeltje derbie
das het lekkerste veur mie
2
Ik loop over de diek bie Termunterziel
Ik kiek over ’t wotter, ik zai Delfziel
Het is veur mien gain zundoag as ‘k doar nait emn kiek
en as’k struun bie Termunten achter diek
3
Gain orgel in kerk speult suks muziek
as ’t roezen van de golven achter diek
Doar luuster ik uren noar de zee
Dit is veur mien ’t moaste stee
4
Als ik in Termunten loop
wait ik zeker dat ik er een koop
een heern met een siepeltje derbie
dat is het lekkerste veur mie
5
Zundaogs is de zee de kerk veur mie
Ik ken der uren zitten, zun derbie
De meeuwen in de verte die zingen as een koor
En de wind die waait mie deur ’t hoar
6
As ’t in de harvst störmt achter diek
Dan blast de wind alle golv’n geliek
En dan is ’t roeg op zee, och wat goat ’t ter heer.
Ain ding is zeker, aonkomnde zundag bin ‘k hier weer
Ain ding is zeker, aonkomnde zundag bin ‘k hier weer
Woordenboek: siepeltje = ui (Duits Zwiebel). Ter heer gaan = tekeergaan.
Ad 2: overeenkomst met vorig liedje: over het water heen, Delzijl in de verte zien, iedere zondag even Ede herdenken.
Ad 3: natuur mooier dan menselijke creaties.
Ad 5: religieuze sfeer: de meeuwen uit het vorige liedje zingen als een koor dat we naar de laatste Haven gaan (memento mori). Uren er zitten: langdurig, loopt over in eeuwig.
Ad 6: bij storm blaast de winde alle golven glad? Klopt niet, maar refereert aan zin uit “As ’t boeten störmt” waarin iemand zijn verloren liefje bezingt “As ’t boeten störmt, din lig ik bie die en deur ’t bovenlicht glidt de maon. En Met dien ogen vragst, kom bie mie. Dat hest nog nooit mit woorden doan. ‘k Drief op de golfslag van gedachten. ’t Is boeten roeg, ik bin allain. ’t Gaait overdag nog, mor die nachten! En in de verte heur ‘k ’n train.” De storm doet herinneren aan wat verloren is gegaan, dus brengt de storm de “slapende” Ede en de slapende Noordzee uit het vorige liedje weer terug en strijkt daarmee alles weer glad. Kortom: geen problemen meer, de overledenen leven in onze gedachten verder. Na de herfst wordt het vanzelf weer een keer lente!
********************************************************************
Ter ziele en Ter munte
Parallelliteit tussen graf-sluis en geld-sluis: Ede’s taal vertaald: Ede Staal en Ede’s taal werden na zijn dood redelijk beroemd, een liedje is in het Japans vertaald:
http://www.youtube.com/watch?v=NZ-qTau2ba4&
In het Limburgs, door Paul van Loo:
http://www.myspace.com/paulvanloo
Afijn, op het internet is nog veel meer over Ede Staal:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Ede_Staal
http://www.edestaal.nl/
http://www.rtvnoord.nl/edestaal/ede_monument.asp
http://hoogelaand.hyves.nl/
********************************************************************
Alle vier nummers zijn van de “Stroatklinkers”:
http://www.stroatklinkers.nl/
Akoestische muziek, “ontwikkeld” door een Amerikaan die al even volhardend en introvert was als Ede Staal, maar hij gebruikte zijn grote oren om er een cowboyhoed op te zetten: hij ontwikkelde binnen de country een muziekstijl die redelijk revolutionair was en als een belangrijke invloed van “popmuziek” wordt gezien: Bluegrass. Bill Monroe componeerde bijvoorbeeld “Blue moon of Kentucky” en speelde dit op een binnen de countrywereld relatief ontraditionele manier ( http://www.youtube.com/watch?v=ffhqOy_A8KM&feature=related ). Elvis Presley ging weer wat verder ( http://www.youtube.com/watch?v=pZWXpmbu4Z4&feature=related ) en vervolgens Bill Monroe ook weer. Zo hielden ze elkaar bezig en waren ze mooi van de straat af.
http://www.youtube.com/watch?v=ILhWKPiyBlE&feature=related
Men gaat ervan uit dat deze man (Bill Monroe, 1911-1996, http://en.wikipedia.org/wiki/Bill_Monroe ) zijn muziekstijl eveneens ontwikkelde door een harde jeugd:
1) Aan het einde van de eerste wereldoorlog zag hij soldaten huiswaarts marcheren die muziek maakten die men in de VS niet goed kende: doedelzakken met bijbehorende liedjes
2) Bill was scheel en in die dagen was je dan onbeperkt het mikpunt van spot. Alleen zijn ouders namen hem in bescherming en wanneer hij iemand of een paard-en-wagen hoorde naderen, dook hij snel weg. Niet leuk, maar vermoedelijk ontwikkelde hij daardoor een scherp gehoor, wat zich later vertaalde naar de “high & lonesome, akoestische muziek”.
3) Hij was de jongste van het gezien en mocht in het begin niet met zijn broers meespelen en mocht hij er ook niet bij zijn. Omdat hij er toch van wilde genieten, kroop hij onder de veranda, wat zijn opmerkzaamheid en gehoorvermogen nog meer aanscherpte.
4) Zijn moeder had ontzettend last van haar rug en aangezien er geen goede pijnstillers waren, gilde ze het soms uit van de pijn, zodat iedereen wegvluchtte. Deze hoge tonen zouden ook hebben bijgedragen aan de ietwat ijle muziekstijl, zonder slagwerk en zonder directe, individuele elektrische versterking van de instrumenten.
5) Later mocht hij van zijn boers wel meespelen, maar moest hij eerst een paar snaren van zijn instrument verwijderen, zodat hij feitelijk voor spek en bonen meedeed.
Zijn moeder had weliswaar een Nederlandse naam (Vandiver is een verbastering van Van der Veer), maar de meerderheid van zijn beide bloedlijnen was meer Schots-Iers met de in de country bekende vioolmuziek voor rags, breakdowns, jigs, line dances, step dances, reels, hoedowns. Later leerde hij blues kennen via een Afro-Amerikaanse muzikant Arnold Schultz, die hem ook zijn eerste optreden liet doen. Allemaal mensen die moeilijke ervaringen vertaalden in een goed geluid.
In mijn vier plaatjes komen alle invloeden terug. De Engelse Mountain folks zijn in het Nederlands grappig genoeg plattelanders. De Stroatklinkers krijgt zijn erin geslaagd niveauverschillen te overbruggen en zorgen ervoor dat alle provincialen het op een akkoordje gooien.
Voor de liefhebbers van Bluegrass, dit jaar wordt zijn 100e “verjaardag” gevierd:
http://billmonroe100birthday.com/
Margreet, Herman, Ede Staal en Bill Monroe zijn er niet meer, maar de herinnering blijft. Veel luisterplezier!
[Bijgewerkt op 2011-01-01 19:10 GMT] ▲ Collapse
| | | | There is no moderator assigned specifically to this forum. To report site rules violations or get help, please contact site staff » Alles blijft, alles verandert … alles blijft veranderen! Beste wensen voor 2011 | Trados Studio 2022 Freelance | The leading translation software used by over 270,000 translators.
Designed with your feedback in mind, Trados Studio 2022 delivers an unrivalled, powerful desktop
and cloud solution, empowering you to work in the most efficient and cost-effective way.
More info » |
| | Wordfast Pro | Translation Memory Software for Any Platform
Exclusive discount for ProZ.com users!
Save over 13% when purchasing Wordfast Pro through ProZ.com. Wordfast is the world's #1 provider of platform-independent Translation Memory software. Consistently ranked the most user-friendly and highest value
Buy now! » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
